Obecnie obowiązujące regulacje:

Pielęgniarka i położna jest uprawniona do wykonywania samodzielnie bez zlecenia lekarskiego świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych. Uprawnienia te są przyznane pod warunkiem odbycia np. kursu specjalistycznego, kwalifikacyjnego lub uzyskaniem tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa. Ponad to pielęgniarka i położna uprawniona jest do podania pacjentowi doraźnie w nagłych przypadkach, bez zlecenia lekarskiego leków wymienionych w załączniku nr 2 i 4 do rozporządzenia ministra zdrowia i opieki społecznej. 

Proponowane zmiany:

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ZDROWIA1)
z dnia …………………… 2007 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu i rodzaju świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych, wykonywanych przez pielęgniarkę samodzielnie, bez zlecenia lekarskiego, oraz zakresu i rodzaju takich świadczeń wykonywanych przez położną samodzielnie

Na podstawie art. 6 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2001 r. Nr 57, poz. 602, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje:

§ 1.

W rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej dnia 2 września 1997 r. w sprawie zakresu i rodzaju świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych, wykonywanych przez pielęgniarkę samodzielnie, bez zlecenia lekarskiego, oraz zakresu i rodzaju takich świadczeń wykonywanych przez położną samodzielnie (Dz.U. Nr 116, poz. 750) wprowadza się następujące zmiany:

1)  po § 1 dodaje się § 1a i § 1b w brzmieniu:
,,§ 1a.
Pielęgniarka posiadająca tytuł specjalisty lub specjalizująca się w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, pielęgniarstwa chirurgicznego, pielęgniarstwa kardiologicznego lub pielęgniarstwa pediatrycznego, a także pielęgniarka posiadająca ukończony kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, pielęgniarstwa chirurgicznego, pielęgniarstwa kardiologicznego lub pielęgniarstwa pediatrycznego oraz posiadająca co najmniej 3-letni staż pracy w oddziałach tych specjalności, oddziałach pomocy doraźnej, izbach przyjęć lub pogotowiu ratunkowym, jest uprawniona do wykonywania samodzielnie, bez zlecenia lekarskiego medycznych czynności ratunkowych obejmujących:

1)  ocenę stanu pacjenta w celu ustalenia postępowania i decyzji o podjęciu lub odstąpieniu od medycznych czynności ratunkowych w rozumieniu art. 3 pkt. 4 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz. 1410), 
2)  układanie pacjenta w pozycji właściwej dla stanu pacjenta lub odniesionych obrażeń, 
3)  podjęcie i prowadzenie podstawowej i zaawansowanej resuscytacji krążeniowo – oddechowej u dorosłych i dzieci według standardów ogłoszonych w obwieszczeniu wydanym na podstawie art. 43 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym, 
4)  bezprzyrządowe przywracanie drożności dróg oddechowych, 
5)  przyrządowe przywracanie i zabezpieczanie drożności dróg oddechowych z zastosowaniem w szczególności: a)  rurki ustno – gardłowej, 
b)  rurki nosowo – gardłowej, 
c)  maski krtaniowej, 
d)  rurki krtaniowej, 
e)  konikopunkcji (pod warunkiem odbycia dodatkowego kursu specjalistycznego), 
 
6)  odsysanie dróg oddechowych, 
7)  podjęcie tlenoterapii biernej lub wspomagania oddechu lub wentylacji zastępczej powietrzem lub tlenem: a)  ręcznie – z użyciem: –  maski twarzowej, 
–  zastawki jednokierunkowej i worka oddechowego, 
mechanicznie – z użyciem respiratora, 
 
8)  intubację dotchawiczą w laryngoskopii bezpośredniej w nagłym zatrzymaniu krążenia przez usta lub przez nos, bez użycia środków zwiotczających oraz prowadzenie wentylacji zastępczej, 
9)  wykonanie EKG, 
10)  wykonanie defibrylacji ręcznej na podstawie EKG, 
11)  wykonanie defibrylacji zautomatyzowanej, 
12)  monitorowanie czynności układu oddechowego, 
13)  monitorowanie czynności układu krążenia metodami nieinwazyjnymi, 
14)  wykonanie kaniulacji żył obwodowych kończyn górnych i dolnych oraz żyły szyjnej zewnętrznej, 
15)  wykonanie dojścia doszpikowego przy użyciu gotowego zestawu (pod warunkiem odbycia dodatkowego kursu specjalistycznego), 
16)  podawanie leków drogą dożylną, domięśniową, podskórną, dotchawiczą, doustną, doodbytniczą i wziewną oraz doszpikową, przy użyciu gotowego zestawu (podawanie leków drogą doszpikową pod warunkiem odbycia dodatkowego kursu specjalistycznego), 
17)  odbarczenie odmy prężnej drogą nakłucia jamy opłucnowej (pod warunkiem odbycia dodatkowego kursu specjalistycznego), 
18)  oznaczanie poziomu parametrów krytycznych z użyciem dostępnego sprzętu, w tym w szczególności:

a)  poziomu glukozy w surowicy, 
b)  poziomu elektrolitów w surowicy, 
c)  badania gazometrycznego krwi włośniczkowej, 
 
19)  opatrywanie ran, 
20)  tamowanie krwotoków, 
21)  unieruchamianie kręgosłupa ze szczególnym uwzględnieniem odcinka szyjnego, 
22)  odebranie porodu nagłego w warunkach pozaszpitalnych, 
23)  segregację medyczną, 
24)  podejmowanie działań zabezpieczających w celu ograniczenia skutków zdrowotnych zdarzenia, 
25)  przygotowanie pacjenta i opieka medyczna podczas transportu. 
 

§ 1b.

W związku z samodzielnym wykonywaniem świadczeń leczniczych pielęgniarka, o której mowa w § 1a, jest uprawniona do podania pacjentowi doraźnie w nagłych wypadkach, bez zlecenia lekarza, leków zamieszczonych w wykazie stanowiącym załącznik nr 5 do rozporządzenia.

§ 2.

Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

MINISTER ZDROWIA

 

---

UZASADNIENIE

Nowelizacja rozporządzenia z dnia 2 września 1997 r. w sprawie zakresu i rodzaju świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych, wykonywanych przez pielęgniarkę samodzielnie, bez zlecenia lekarskiego, oraz zakresu i rodzaju takich świadczeń wykonywanych przez położną samodzielnie (Dz. U. Nr 116, poz. 750), wydanego na podstawie dyspozycji zawartej w art. 6 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2001 r. Nr 57, poz. 602, z późn. zm.), ma na celu umożliwienie racjonalnego wykorzystania wiedzy i umiejętności nabytych przez pielęgniarkę w trakcie kształcenia podyplomowego.
Nadanie uprawnień do samodzielnego realizowania określonych świadczeń diagnostycznych i leczniczych pielęgniarkom posiadającym specjalizację lub specjalizującym się w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, pielęgniarstwa chirurgicznego, pielęgniarstwa kardiologicznego lub pielęgniarstwa pediatrycznego, lub posiadającym ukończony kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, pielęgniarstwa chirurgicznego, pielęgniarstwa kardiologicznego lub pielęgniarstwa pediatrycznego wynika także z konieczności określenia świadczeń możliwych do realizacji przez pielęgniarkę systemu w związku z wykonywaniem medycznych czynności ratunkowych w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy z dnia
8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U . Nr 191, poz. 1410).
Opracowanie zakresu powyższych świadczeń diagnostycznych i leczniczych miało miejsce po szczegółowej analizie ramowych programów bloków specjalistycznych specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, pielęgniarstwa chirurgicznego, pielęgniarstwa kardiologicznego i pielęgniarstwa pediatrycznego, zawartych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 października 2003 r. w sprawie wykazu dziedzin pielęgniarstwa oraz dziedzin mających zastosowanie w ochronie zdrowia, w których może być prowadzona specjalizacja i kursy kwalifikacyjne, oraz ramowych programów specjalizacji dla pielęgniarek i położnych. (Dz. U. z 2003 r., Nr 197, poz. 1922).
Zakres świadczeń diagnostycznych i leczniczych możliwych do samodzielnej realizacji przez pielęgniarkę wyżej opisaną oraz wykaz leków do doraźnego podania których będzie uprawniona pielęgniarka w związku z samodzielnym realizowaniem świadczeń wchodzących w skład medycznych czynności ratunkowych, pozwoli na przywrócenie i utrzymanie funkcji życiowych u pacjenta w stanie nagłego zagrożenia życia.
Projekt rozporządzenia nie zawiera norm krajowych, przepisów technicznych ani przepisów dotyczących usług, w związku z tym nie podlega obowiązkowi notyfikacji zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych ( Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597).