Wymagania kwalifikacyjne od pielęgniarek i położnych wykonujących szczepienia ochronne.

5 min czytania
AktualnościOpracowania i komentarze redakcyjne

 

W pierwszej kolejności przeanalizyjmy regulacje prawne w zakresie zagadnienia: wykonywanie szczepień ochronnych a wymogi kwalifikacyjne wobec pielęgniarki i położnej.

 

USTAWA
z dnia 5 grudnia 2008 r.
o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi

(Dz. U. Nr 234, poz. 1570)

– wyciąg –

Art. 17

(…)

10.  Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:

(…)

3) kwalifikacje osób przeprowadzających szczepienia ochronne,

(…)

Art. 67. Do dnia 31 grudnia 2015 r.:

(…)

3) szczepienia ochronne mogą wykonywać lekarze lub felczerzy, pielęgniarki, położne i higienistki szkolne, nieposiadający kwalifikacji określonych na podstawie art. 17 ust. 10 pkt 3, o ile posiadają 2,5-letnią praktykę w zakresie przeprowadzania szczepień ochronnych.

 

 

Minister zdrowia nie wydał jeszcze rozporządzenia wykonawczego do art. 17 ust. 10 pkt 3 do powyżej cytowanej ustawy. Natomiast ustawa z 2008 roku reguluje, że rozprządzenia wykonawcze wydane na podstawie poprzednio obowiązującej ustawy z 2001 roku o chorobach zakaźnych i zakażeniach zachowują swoją ważność do wejścia w życie nowych przepisów wykonawczych, jednak nie dłużej niz dwa lata od wejścia w życie ustawy z 2008 roku.

Zobacz publikację: Szczepienia w pytaniach i odpowiedziach

.

.

Poniżej prezentuję rozporzadzenie wykonawcze do ustawy z 2001 roku:

 

 

 

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ZDROWIA
z dnia 19 grudnia 2002 r.
w sprawie wykazu obowiązkowych szczepień ochronnych oraz zasad przeprowadzania i dokumentacji szczepień.
(Dz. U. Nr 237, poz. 2018)

– wyciąg –

(…)

§ 7. Szczepienia ochronne oraz badania tuberkulinowe przeprowadzają lekarze, felczerzy, pielęgniarki, położne i higienistki szkolne, którzy odbyli w ramach doskonalenia zawodowego specjalistyczny kurs w tym zakresie.

Wnioski:

Szczepienia ochronne mogą wykonywać pielęgniarki i położne, które odbyły kurs specjalistyczny.

Natomiast do dnia 31 grudnia 2015 r. szczepienia ochronne mogą wykonywać także pielęgniarki i położne  "o ile posiadają 2,5-letnią praktykę w zakresie przeprowadzania szczepień ochronnych".

Zobacz publikację: Szczepienia w profilaktyce chorób zakaźnych

.

Należy wspomnieć o jeszcze jednej regulacji prawnej w kontekście omawianego zagadnienia. Otóż jest nią rozporządzenie w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego. Poniżej cytuję wyciąg z tego rozporzadzenia.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ZDROWIA
z dnia 7 listopada 2007 r.
w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego
(Dz. U. Nr 210, poz. 1540)

– wyciąg –

 

§ 1. 1. Pielęgniarka jest uprawniona do wykonywania samodzielnie bez zlecenia lekarskiego:

(…)

g) wykonywanie szczepień ochronnych w ramach kalendarza szczepień i na zlecenie właściwych jednostek organizacyjnych służby zdrowia oraz wystawianie związanych z tym zaświadczeń, pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego,

Powyższy zapis jest kurozalny! Moim zdaniem regulacje prawne w zakresie szczepień ochronnych nie dopuszczają do sytuacji, w której pielęgniarka lub położna jest "uprawniona do wykonywania samodzielnie bez zlecenia lekarskiego"; "szczepień ochronnych w ramach kalendarza szczepień" zarówno szczepień "obowiązkowych" jaki "zalecanych". Dlaczego? Nie zezwala na to art. 17 ust. 2 ustawy z 2008 roku który cytuję:

2. Wykonanie obowiązkowego szczepienia ochronnego jest poprzedzone lekarskim badaniem kwalifikacyjnym w celu wykluczenia przeciwwskazań do wykonania obowiązkowego szczepienia ochronnego.

Natomiast art. 19 ust. 6 tej ustawy brzmi: 

Do przeprowadzenia zalecanych szczepień ochronnych stosuje się przepisy, o których mowa w art. 17 ust. 2

 

Kolejny problem to wymagane kwalifikacje od osób, które wykonują nie szczepienia "obowiązkowe" lecz tzw. "zalecane" szczepienia ochronne. Do nich zalicza się zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych na 2009 r. zawarte poniżej w tabeli szczepienia:

 

Szczepienie przeciw

 

 

 

Szczególnie zalecane osobom

 

 

 

 

 

Uwagi

 

 

 

 

 

1

 

 

 

2

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

WZW typu B

– domięśniowo; dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki

 

 

 

– osobom, które ze względu na tryb życia lub wykonywane zajęcia są narażone na zakażenia związane z uszkodzeniem ciągłości tkanek lub poprzez kontakt seksualny,

– przewlekle chorym o wysokim ryzyku zakażenia nieszczepionym w ramach szczepień obowiązkowych,

– chorym przygotowywanym do zabiegów operacyjnych,

– dzieciom i młodzieży, nie objętym dotąd szczepieniami obowiązkowymi,

– osobom dorosłym, zwłaszcza w wieku starszym

 

 

 

 

 

Zaleca się szczepienia podstawowe, w cyklu 0; 1; 6. Nie należy szczepić osób uprzednio zaszczepionych podstawowo. Osobom przewlekle chorym podawać dawki przypominające w celu utrzymania stężenia przeciwciał anty HBs powyżej poziomu ochronnego (10 j.m./l). Dawki przypominające podawać według wskazań lekarza oraz producenta.

 

 

 

 

 

WZW typu A

– domięśniowo; dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki

 

 

 

– osobom wyjeżdżającym do krajów o wysokiej i pośredniej endemiczności zachorowań na WZW typu A,

– osobom zatrudnionym przy produkcji i dystrybucji żywności, usuwaniu odpadów komunalnych i płynnych nieczystości oraz przy konserwacji urządzeń służących temu celowi,

– dzieciom w wieku przedszkolnym, szkolnym i młodzieży, które nie chorowały na WZW typu A

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ODRZE, ŚWINCE, RÓŻYCZCE

– podskórnie wg wskazań producenta

 

 

 

– osobom nie szczepionym przeciw odrze, śwince i różyczce w ramach szczepień obowiązkowych należy podać dwie dawki szczepionki w odstępie co najmniej 4 tygodni. U osób wcześniej szczepionych przeciw odrze lub różyczce szczepionkami monowalentnymi należy traktować jako szczepienie przypominające,

– młodym kobietom, zwłaszcza pracującym w środowiskach dziecięcych (przedszkola, szkoły, szpitale, przychodnie), dla zapobiegania różyczce wrodzonej szczególnie nieszczepionym w 13 roku życia lub, jeżeli od szczepienia podstawowego w 13 roku życia minęło więcej niż 10 lat

 

 

 

 

 

Podawane w wywiadzie przebycie zachorowań na odrę, świnkę lub różyczkę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia, należy ją podać nie wcześniej niż po upływie 4 tygodni od wyzdrowienia. Nie szczepić w okresie ciąży. Przez 3 miesiące po szczepieniu nie należy zachodzić w ciążę.

 

 

 

 

 

GRYPIE

– dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki

 

 

 

ze wskazań klinicznych i indywidualnych:

– przewlekle chorym (astma, cukrzyca, niewydolność układu krążenia, oddychania, nerek),

– w stanach obniżonej odporności,

-osobom w wieku powyżej 55 lat;

ze wskazań epidemiologicznych:

– pracownikom ochrony zdrowia, szkół, handlu, transportu, oraz innym osobom narażonym na kontakty z dużą liczbą ludzi

 

 

 

 

 

Według wskazań producenta. Szczepionki ważne są tylko jeden rok ze względu na coroczne zmiany składu według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia.

 

 

 

 

 

KLESZCZOWEMU ZAPALENIU MÓZGU

– dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki

 

 

 

– przebywającym na terenach o nasilonym występowaniu tej choroby: w szczególności osobom zatrudnionym przy eksploatacji lasu, stacjonującemu wojsku, funkcjonariuszom straży pożarnej i granicznej, rolnikom, młodzieży odbywającej praktyki oraz turystom i uczestnikom obozów i kolonii

 

 

 

 

 

Szczepienie według wskazań producenta.

 

 

 

 

 

ZAKAŻENIOM HAEMOPHILUS INFLUENZAE typu b

– domięśniowo lub podskórnie; dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki

 

 

 

– dzieciom do 6 roku życia niezaszczepionym w ramach szczepień obowiązkowych dla zapobiegania zapaleniom opon mózgowo-rdzeniowych, posocznicy, zapaleniom nagłośni itp.

 

 

 

 

 

Szczepienia według wskazań producenta.

 

 

 

 

 

BŁONICY, TĘŻCOWI

– domięśniowo lub podskórnie Td; dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki

 

 

 

8146 artykułów

O autorze

Czynny zawodowo specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej terapii. Były członek Okręgowej i Naczelnej Izby oraz delegat na Zjazd Krajowy samorządu zawodowego. Założyciel Ogólnopolskiego Portalu oraz Gazety Pielęgniarek i Położnych.
Artykuły
Zobacz także
Aktualności

Zarządzanie w ochronie zdrowia – rozwijaj się na studiach podyplomowych

2 min czytania
Chcesz w przyszłości zająć się zarządzaniem jednostką leczniczą albo podmiotem działającym w sektorze ochrony zdrowia? Jako pielęgniarka masz już cenne doświadczenie w…
AktualnościNie dla ustawy OZZPiPNowa siatka płacOdszkodowania dla pielęgniarek LMPielęgniarki z mgr pozywają szpitaleWynagrodzenia pielęgniarek

Związek pielęgniarek zapomniał o pielęgniarkach na umowach cywilnoprawnych?

2 min czytania
Sprawa wynagrodzeń pielęgniarek na umowach cywilno-prawnych… Do sejmowej komisji zdrowia wpłynęła petycja w sprawie „zmiany art. 5 ustawy z dnia 8 czerwca…
AktualnościNormy zatrudnieniaPielęgniarka - statystyki

Liczba pielęgniarek – MZ: stanu równowagi nie osiągniemy w ciągu najbliższego roku, czy pewnie i dwóch…

2 min czytania
Ministerstwo zdrowia o liczebności kadry pielęgniarskiej… W dniu 19 marca 2024 roku sejmowa podkomisja stała do spraw organizacji ochrony zdrowia rozpatrzyła informację…
Komentarze