WAŻNE DLA POŁOŻNYCH! Resort zdrowia opracował projekt rozporządzenia, które nadaje uprawnienia do samodzielnego wykonywania określonych świadczeń zdrowotnych przez położną, biorąc pod uwagę wiedzę zdobytą podczas studiów magisterskich oraz kursu kwalifikacyjnego, a także specjalizacji.

Zobacz także: WAŻNE DLA PIELĘGNIAREK! Resort zdrowia opracował projekt rozporządzenia, które nadaje uprawnienia do samodzielnego wykonywania określonych świadczeń zdrowotnych przez pielęgniarkę, biorąc pod uwagę wiedzę zdobytą podczas studiów magisterskich oraz kursów: specjalistycznych, kwalifikacyjnych, a także specjalizacji.

PROJEKT!!! z dnia 12 kwietnia 2012 roku

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA
z dnia ........
w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego

Na podstawie art, 6 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 174, poz. 1039 zarządza się, co następuje:

- wyciąg -

§7. 

1. Położna jest uprawniona do wykonywania samodzielnie bez zlecenia lekarskiego:

1) świadczeń zapobiegawczych obejmujących: 
a) prowadzenie poradnictwa przedkoncepcyjnego,    
b) prowadzenie poradnictwa w zakresie przebiegu ciąży fizjologicznej,
c) prowadzenie poradnictwa w zakresie planu opieki okołoporodowej ze wskazaniem miejsca porodu, 
d) prowadzenie poradnictwa w zakresie psychoprofilaktyki okołoporodowej,
e) prowadzenie poradnictwa w zakresie przebiegu porodu fizjologicznego, rodzinnego,
f) prowadzenie poradnictwa w zakresie przebiegu połogu,
g) przygotowanie kobiet do prowadzenia samoobserwacji w zakresie wczesnego wykrywania i  likwidacji czynników ryzyka chorób nowotworowych narządów rodnych i piersi,
h) prowadzenie niezakłóconego kontaktu skóra do skóry, do ukończenia pierwszego karmienia piersią,
i) prowadzenie poradnictwa w zakresie laktacji,
j) prowadzenie poradnictwa w zakresie żywienia noworodków i niemowląt,
k) prowadzenie poradnictwa w zakresie sprawowania     opieki     nad     noworodkiem i niemowlęciem,
l) prowadzenie poradnictwa w zakresie pielęgnowania noworodka i niemowlęcia,
m) prowadzenie poradnictwa w zakresie rozpoznawania zagrożeń zdrowia i życia noworodka i niemowlęcia oraz udzielania pierwszej pomocy,
n) prowadzenie poradnictwa w zakresie żywienia i stylu życia kobiet w poszczególnych okresach życia,
o) prowadzenie   poradnictwa  w  zakresie  zapobiegania   zakażeniom   HIV  oraz   chorobom przenoszonym drogą płciową,
p) prowadzenie poradnictwa w zakresie profilaktyki chorób zakaźnych,
q) prowadzenie poradnictwa w zakresie profilaktyki      chorób      ginekologicznych i onkologicznych, 
r) wystawianie zaświadczeń zgodnie z odrębnymi przepisami,
s) kierowanie do lekarzy specjalistów, 
t) prowadzenie poradnictwa dotyczącego  niezgodności  w zakresie czynnika Rh, prowadzenie poradnictwa w zakresie tworzenia prawidłowych relacji rodziców z dzieckiem w różnych okresach jego rozwoju (prenatalnym, noworodkowym i niemowlęcym),
u) rozpoznawanie i przeciwdziałanie przemocy w rodzinie;

2) świadczeń diagnostycznych obejmujących:
a) ustalanie diagnozy pielęgniarskiej albo położniczej,
b) oznaczenie glikemii za pomocą glukometru oraz innych testów paskowych,
c) pobieranie materiałów do testów diagnostycznych u noworodka zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 23 września 2010 r. w sprawie standardów postępowania oraz procedur   medycznych    przy   udzielaniu   świadczeń   zdrowotnych   z   zakresu   opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży,  fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem (Dz, U. Nr 187, póz. 1259),
d) pobieranie materiałów do badań cytologicznych i cytoonkologicznych,
e) pobieranie materiałów do badań bakteriologicznych,
f) badanie fizykalne piersi,
g) nauka wykonywania samobadania piersi,
h) przygotowanie pacjentki do badań specjalistycznych,
i) osłuchiwanie i ocena ASP wykonywanie i interpretacja zapisu KTG,
j) przygotowanie noworodka do badań specjalistycznych,
k) wykonywanie pomiaru podstawowych czynności życiowych noworodka,
l) rozpoznawanie i ocena  stanów nagłego  zagrożenia  życia  u  pacjentki,   noworodka  lub niemowlęcia,
m) monitorowanie i ocena stanu pacjentki, noworodka, niemowlęcia,
n) monitorowanie i ocena bólu porodowego i pooperacyjnego,
o) ocenę czynników ryzyka ciążowego,
p) monitorowanie i ocenę postępu porodu,
q) ocenę czynników ryzyka powikłań okołoporodowych,
r) ocenę funkcjonowania układu moczowego i płciowego kobiety,
s) ocenę stanu psychicznego i emocjonalnego kobiety,
t) wykonywanie badań i interpretacja wyników służących do oceny stanu zdrowia pacjentki, noworodka/niemowlęcia,
u) wykonywanie pulsoksymetrii u pacjentki, noworodka lub niemowlęcia,
v) pobieranie materiału do badań diagnostycznych (krew, wydzielina, wydalina oraz wymazów z jam ciała) zgodnie z odrębnymi przepisami,
w) ocenę stanu noworodka wg skali Apgar,
x) prowadzenie i ocena bilansu płynów,
za) identyfikowanie czynników ryzyka zaburzeń laktacji,
zb) identyfikowanie czynników ryzyka okresu noworodkowego,
ze) monitorowanie obrzęków u pacjentki,
zd) ocena zabarwienia powłok skórnych u noworodka,   w tym z zastosowaniem schematu Kramera,
ze) kierowanie na badania specjalistyczne,
zf) ocena stanu noworodka z uwzględnieniem zmian powstałych w wyniku stosowanej przemocy w rodzinie,
zg) badanie przesiewowe słuchu noworodka,
zh) ocena stanu noworodka z uwzględnieniem zmian powstałych w wyniku stosowanej przemocy w rodzinie;

3) świadczeń leczniczych (terapeutycznych) obejmujących:
a) prowadzenie i przyjęcie porodu fizjologicznego z zastosowaniem technik porodowych,
b) prowadzenie porodu rodzinnego, 
c) prowadzenie imersji wodnej,
d) łagodzenie bólu porodowego z wykorzystaniem metod niefarmakologicznych,
e) nacięcie, szycie krocza, szycie krocza pękniętego 1°, w znieczuleniu miejscowym,
f) wykonywanie zabiegu Credego u noworodka,
g) usuwanie szwów z ran pooperacyjnych krocza,
h) postępowanie z uszkodzonymi brodawkami, 
i) postępowanie w obniżeniu poziomu laktacji, 
j) postępowanie w obrzęku piersi, nawale pokarmu (zapaleniu piersi i ropniu piersi),
k) płukanie pochwy,
l) wykonywanie zabiegów doodbytniczych, 
m) wykonywanie kąpieli leczniczej,
n) wykonywanie zabiegów z zastosowaniem ciepła i zimna,
o) zastosowanie drenażu ułożeniowego noworodka oraz niemowlęcia,
p) odśluzowanie dróg oddechowych,
q) zakładanie i zmiana opatrunku, bandażowanie,
r) stosowanie baniek próżniowych i ogniowych,
s) wykonywanie inhalacji,
t) doraźne podawanie tlenu,
u) zakładanie cewnika do pęcherza moczowego i usuwanie założonego cewnika,
v) pielęgnacja przetoki, 
w) tamowanie krwawień i krwotoków, 
x) założenie i usunięcie cewnika z żyły obwodowej,  
y) monitorowanie,  ocenę  i  pielęgnację miejsca wkłucia centralnego,  obwodowego  i  portu
naczyniowego,

z) podawanie teków i płynów różnymi drogami,
za) podawanie produktów leczniczych wchodzących w   skład zestawu przeciwwstrząsowego zgodnie z odrębnymi przepisami,
zb) prowadzenie   medycznych   czynności   ratunkowych   w   stanach   nagłego   zagrożenia zdrowotnego,
ze) udzielanie pomocy położniczej w nagłych przypadkach przed przybyciem lekarza,
zd) przygotowanie pacjentki, noworodka lub niemowlęcia do transportu,
ze) zlecanie transportu pacjentki, noworodka lub niemowlęcia,
zf) realizacja procesu pielęgnowania, pacjentki ciężarnej, rodzącej, położnicy, kobiety z problemami ginekologicznymi i onkologicznymi, noworodka i niemowlęcia;

4) świadczeń rehabilitacyjnych obejmujących:
a) ćwiczenia ogólno usprawniające w ciąży, połogu,
b) ćwiczenia usprawniające u kobiet po zabiegach operacyjnych z chorobą nowotworową narządu rodnego i gruczołu piersiowego,
c) prowadzenie  rehabilitacji   przyłóżkowej  w  celu  zapobiegania  powikłaniom  wynikającym z unieruchomienia,
d) prowadzenie usprawnienia ruchowego,
e) stymulacja (dotykiem) noworodka, 
f) kangurowanie wcześniaka oraz noworodka,
g) ćwiczenia Kegla,
h) ćwiczenia wspomagające podczas porodu,
i) prowadzenie ćwiczeń oddechowych.

2. Rodzaje badań diagnostycznych i materiałów do tych badań, o których mowa w ust. 1 pkt 2, określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

§8.

1. Położna pod warunkiem odbycia kształcenia podyplomowego lub posiadająca tytułem magistra położnictwa jest uprawniona do wykonywania samodzielnie bez zlecenia lekarskiego:

1) świadczeń profilaktycznych obejmujących:
a) rozpoznawanie i podejmowanie interwencji w sytuacji przemocy w rodzinie,
b) prowadzenie poradnictwa w zakresie przygotowania rodziny do pełnienia funkcji prokreacyjnej,
c) prowadzenie poradnictwa w zakresie porodu w wodzie,
d) prowadzenie poradnictwa w zakresie diagnostyki ultrasonograficznej w położnictwie i ginekologii,
e) prowadzenie poradnictwa w zakresie dobrostanu płodu w czasie ciąży i podczas porodu,
f) prowadzenie poradnictwa w zakresie żywienia kobiety z cukrzycą ciężarnych,
g) prowadzenie profilaktyki bólu,
h) prowadzenie profilaktyki przeciwzakrzepowej,
i) prowadzenie profilaktyki przeciwodleżynowej,
j) dobór sposobów łagodzenia objawów   niepożądanych i powikłań występujących w trakcie chemioterapii,
k) prowadzenie poradnictwa w zakresie żywienia pacjentki z chorobą nowotworową,
l) prowadzenie poradnictwa dietetycznego w różnych okresach życia kobiet,
m) poradnictwo dietetyczne w jednostkach chorobowych w chorobach współistniejących z ciążą, n)  wykonywanie szczepień ochronnych kobiet, noworodków oraz niemowląt,
o) prowadzenie poradnictwa w zakresie nietrzymania moczu,
p)   prowadzenie poradnictwa z zakresu zaburzeń laktacji;

2) świadczeń diagnostycznych obejmujących:
a) wykonywanie i interpretacja EKG,
b) wykonywanie i interpretacja zapisu KTG,
c) rozpoznawanie zaburzeń czynności serca płodu na podstawie zapisu KTG i EKG płodu,
d) wykonywanie badania USG narządu rodnego, ocena budowy i dobrostanu płodu w ciąży niskiego ryzyka,
e) rozpoznawanie zagrożeń występujących w ciąży powikłanej cukrzycą;

3) świadczeń leczniczych obejmujących;
a) prowadzenie porodu w wodzie,
b) dobór sposobów i opatrywanie ran, odleżyn (do III° włącznie),
c) podawanie dożylne leków oraz kroplowe   przetaczanie   dożylne   płynów   w   ramach postępowania w resuscytacji krążeniowo-oddechowej według obowiązujących standardów,
d) doraźną modyfikację dawki leczniczej   leku   przeciwbólowego   w   leczeniu   choroby nowotworowej u chorych przewlekle,
e) terapia bólu przewlekłego, 
f) wykonywanie defibrylacji, 
g) doraźna modyfikacja dawki leczniczej insuliny szybko i krótko działającej i podanie insuliny,
h) podawanie glukagonu w iniekcji domięśniowej lub podskórnej,
i) prowadzenie i eliminowanie zaburzeń w laktacji,
j) edukacja w zakresie samoobserwacji i samokontroli kobiety ciężarnej z cukrzycą,
k) pomiar, ocena i monitorowanie bólu;

4) świadczeń rehabilitacyjnych obejmujących:
a) aktywizację podopiecznych z wykorzystaniem elementów terapii zajęciowej,
b) trening pęcherza moczowego.

§9.

Położna jest uprawniona do wykonywania samodzielnie po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego:
a) świadczeń   diagnostycznych   obejmujących  wykonywanie   pomiarów  stężenia   gazów biorących udział w procesie oddychania: gazometrii i kapnometrii;
b) świadczeń   zapobiegawczych   obejmujących   przeprowadzanie   wizyt   patronażowych u położnicy oraz noworodka i niemowlęcia.

§10.

1. Położna    jest    uprawniona    do    wykonywania    samodzielnie    po    ukończeniu    szkolenia specjalizacyjnego:

1) świadczeń zapobiegawczych obejmujących: ;
a) prowadzenie poradnictwa w zakresie wyboru metod i środków antykoncepcyjnych,
b) prowadzenie edukacji dzieci i młodzieży dotyczącej okresu dojrzewania i wynikających
problemów zdrowotnych,
c) prowadzenie edukacji pacjentek w zakresie profilaktyki powikłań w trakcie chemioterapii,
d) prowadzenie czynnego poradnictwa w zakresie edukacji seksualnej dzieci i młodzieży,
e) opracowanie, wdrożenie i monitorowanie realizacji programów zdrowotnych,
f) prowadzenie edukacji rodziców/opiekunów w zakresie metod wspierających rozwój
noworodka,
g) prowadzenie edukacji rodziców dziecka z wadą wrodzoną i urazem okołoporodowym,
h)   prowadzenie edukacji przedporodowej,
i) prowadzenie poradnictwa w sytuacji niepowodzeń położniczych,
j) prowadzenie poradnictwa w rodzinach dotkniętych uzależnieniami,
k) rozpoznawanie, monitorowanie i profilaktyka zakażeń szpitalnych;

2) świadczeń diagnostycznych obejmujących:
a) wykonywanie badania fizykalnego, 
b) ocenę stanu świadomości chorej z wykorzystaniem właściwych metod oceny (schematów, klasyfikacji), 
c) wykonywanie  badania  fizykalnego umożliwiające wczesne wykrywanie chorób gruczołu piersiowego, ;.
d) opracowanie ogniska endemicznego,
e) rozpoznawanie problemów seksualnych partnerów i kierowanie ich do specjalistów,
f) diagnoza sytuacji społecznej i stanu zdrowia rodziny,
g) rozpoznawanie stopnia czynników ryzyka i prognozowanie przebiegu ciąży,
h) ocena stopnia dojrzałości noworodka,
i) pobieranie krwi do badań z tętnicy promieniowej i innych tętnic u noworodka;

3) świadczeń leczniczych obejmujących:
a) tlenoterapię,
b) wykonywanie intubacji dotchawiczej w sytuacjach nagłych,
c) usprawnianie kobiet z chorobą narządu rodnego i gruczołu piersiowego,
d) przyjmowanie porodu siłami natury w warunkach domowych,
e) zakładanie zgłębnika do żołądka u noworodka;

4) świadczeń rehabilitacyjnych obejmujących:
a) przeprowadzenie ćwiczeń i masażu ułatwiającego odpływ chłonki,
b) prowadzenie wczesnej rehabilitacji noworodka.

§11.

W związku z samodzielnym wykonywaniem świadczeń leczniczych położona jest uprawniona do podania pacjentowi doraźnie w nagłych przypadkach, bez zlecenia lekarza, leków zamieszczonych w wykazie stanowiącym załącznik nr 3 do rozporządzenia, a w przypadku braku możliwości interwencji lekarskiej, gdy zwłoka w ich podaniu stwarza zagrożenie dla życia i zdrowia matki lub dziecka -również leków zamieszczonych w wykazie stanowiącym załącznik nr 5 do rozporządzenia.

§12.

1. Położna wykonująca zawód w podmiocie leczniczym informuje bez zbędnej zwłoki lekarza zatrudnionego w tym podmiocie o samodzielnym wykonaniu świadczeń wymienionych w § 7-9 oraz o podanych lekach.
2. Przepis ust   1 stosuje się odpowiednio do położne) sprawującej opiekę nad pacjentem poza przedsiębiorstwem podmiotu leczniczego, jeżeli w jej obecności pacjent zostanie objęty opieką lekarską.

Ze względu na obszerność powyższego projektu rozporządzenia fragment dotyczący uprawnień pielęgniarki opublikowałem tutaj, natomiast fragmenty dotyczące uprawnień pielęgniarki systemu tutaj, a uzasadnienie do całego projektu tutaj.

Uwaga! Obecnie obowiązuje rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego (Dz. U. Nr 210, poz, 1540) z 2007 roku, które utraci moc z dniem wejścia w życie niniejszego projektu rozporządzenia. Należy pamietać, że przedmiotowy projekt zostanie jeszcze skierowany do konsultacji społecznych i może ulec zmianom.

Mariusz Mielcarek

Zobacz także:

Projekt zmian w wykazie kursów i specjalizacji, które będzie mogła odbyć pielęgniarka i położna. PRAWIE 250 KOMENTARZY!