Interpelacja do ministra zdrowia w sprawie Lotniczego Pogotowia Ratunkowego
Szanowny Panie Ministrze! Dnia 12 października 2006 r. Prezydent RP podpisał ustawę o Państwowym Ratownictwie Medycznym. Ustawa ta określa, że w skład zespołów ratownictwa medycznego, w tym lotniczych zespołów ratownictwa medycznego (zarówno specjalistycznych, jak i podstawowych), wchodzą: co najmniej jeden pilot zawodowy, lekarz systemu oraz ratownik medyczny lub pielęgniarka systemu (art. 37 ust. 1). Ta sama ustawa w art. 10 mówi, kto może wykonywać zawód ratownika medycznego. Brak jest jednak zapisu dotyczącego dodatkowych szkoleń dla osób wchodzących w skład lotniczych zespołów ratownictwa medycznego, które są niewątpliwie potrzebne, bowiem osoby nieszkolone w tym zakresie potrzebują wiele czasu, aby móc sprawnie i szybko uczestniczyć w akcjach ratowniczych z wykorzystaniem śmigłowca jako środka transportu.
Ponadto chcielibyśmy zwrócić uwagę Pana Ministra na fakt, że obecnie w naszym kraju funkcjonuje 16 baz pogotowia lotniczego, a z ustaleń NIK z września 2003 roku wynika, że Ëilość usług oferowanych przez Zakład jest niewystarczająca, a przyczyną jest brak pokrycia obszaru Polski przez bazy HEMS (w lotach do wypadków stanowi to około 40% powierzchni kraju) oraz ograniczenie działalności w tym zakresie tylko do pory dziennejË. Dla porównania w Niemczech jest ponad 50 takich baz, co pokrywa około 95% powierzchni tego kraju.
W związku z powyższym prosimy Pana Ministra o odpowiedź:
1. Jakie są plany Ministerstwa Zdrowia dotyczące szkolenia dla osób wchodzących w skład lotniczych zespołów ratownictwa medycznego (czy uczelnie medyczne mają w swoich programach szkolenia praktyczne)?
2. Jakie są zamierzenia w zakresie tworzenia nowych baz pogotowia lotniczego?
3. Ponadto – na jakim etapie jest postępowanie przetargowe dotyczące zakupu śmigłowców do Lotniczego Pogotowia Ratunkowego? Czy ma to być jeden typ śmigłowca, czy różne typy, w zależności od regionu, w którym będzie stacjonował i operował?
Łączymy wyrazy szacunku
Posłowie Beata Bublewicz
i Sławomir Rybicki
Warszawa, dnia 14 grudnia 2006 r.
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia – z upoważnienia ministra – na interpelację w sprawie Lotniczego Pogotowia Ratunkowego
Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację Pani Poseł Beaty Bublewicz i Pana Posła Sławomira Rybickiego w sprawie Lotniczego Pogotowia Ratunkowego, przesłaną przy piśmie z dnia 19 grudnia 2006 r. (znak: SPS-023-5792/06), informuję, iż obecnie dysponentem lotniczych zespołów ratownictwa medycznego w Polsce jest SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe (SP ZOZ LPR). W skład tych zespołów wchodzi m. in. ratownik medyczny lub pielęgniarka systemu. Każdy kandydat do pracy w charakterze pielęgniarki/pielęgniarza/ratownika medycznego przechodzi teoretyczny i praktyczny sprawdzian kompetencji, przeprowadzony przez zespół instruktorów Działu Ratownictwa Medycznego SP ZOZ LPR. Następnie w okresie próbnym kierowany jest na szkolenie w certyfikowanym ośrodku szkolenia lotniczego (TRTO). SP ZOZ LPR posiada własny ośrodek specjalizujący się w szkoleniu załóg lotnictwa sanitarnego.
Umiejętności i wymagania, jakie muszą spełnić pielęgniarki/pielęgniarze/ratownicy medyczni – członkowie załóg HEMS (HEMS – Helicopter Emergency Medical Service), opisane są w Załączniku nr 2 do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 18.06.2003 r. – ËSzczegółowe zasady dotyczące bezpieczeństwa i eksploatacji śmigłowców i obowiązków ich użytkowników (Dz. U. Nr 146, poz. 1422)Ë, dlatego nie ma potrzeby opisywania ich w ustawie z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz. 1410). Załącznik ten uwzględnia postanowienia Europejskich Wymagań Bezpieczeństwa Lotniczego ustanowionych przez Zrzeszenie Władz Lotniczych (Joint Aviation Authorities) dla Śmigłowcowej Służby Ratownictwa Medycznego. Opisane w części O i N załącznika szkolenia podstawowe obejmują szeroki wachlarz zagadnień lotniczych, m.in. z zakresu nawigacji, meteorologii, budowy i eksploatacji statków powietrznych, procedur operacyjnych, łączności, procedur bezpieczeństwa zarówno w zakresie safety – bezpieczeństwa operacji lotniczej, jak i security – ochrony przewozu lotniczego, ewakuacji ze śmigłowca, współpracy w załodze i zarządzania zasobami załogi (crew resource management). Szkolenia takie kończą się sprawdzianem, będącym warunkiem dopuszczenia do wykonywania lotów pod nadzorem wyznaczonego instruktora – doświadczonego członka załogi HEMS. Zaliczenie z wynikiem pozytywnym wymaganej ilości lotów powoduje dopuszczenie do samodzielnego uczestnictwa w misjach ratowniczych.
Zgodnie z wymienionymi wyżej regulacjami każdy członek załogi HEMS przechodzi nie rzadziej niż co 6 miesięcy obowiązkowe szkolenie i wznawiający egzamin w ośrodku szkolenia lotniczego.
Szkolenia i egzaminy obowiązkowe są również w przypadku skierowania do pełnienia czynności na innym typie statku powietrznego (szkolenie przejściowe, szkolenie w różnicach), dłuższej przerwy w wykonywaniu lotów (szkolenie wznawiające) oraz dopuszczenia do uczestniczenia w lotach nocnych.
Ze względu na specyfikę działania pogotowia lotniczego, które wzywane jest do ciężkich wypadków i zachorowań, osoby kandydujące do pracy na stanowisku pielęgniarki/pielęgniarza/ratownika medycznego/ muszą legitymować się co najmniej trzyletnim stażem w zespołach pogotowia ratunkowego lub oddziałach intensywnej terapii. Niezależnie od wymaganych przepisami lotniczymi szkoleń operacyjnych SP ZOZ LPR w celu zapewnienia postępowania zgodnie z aktualnymi standardami prowadzi wewnętrzne szkolenia medyczne, w których obowiązkowo uczestniczą wszyscy członkowie lotniczych zespołów ratownictwa medycznego -zarówno piloci, lekarze jak i pielęgniarze i ratownicy medyczni.
Programy uczelni medycznych o kierunku ratownictwo uwzględniają zagadnienia związane ze współpracą służb naziemnych z lotniczym pogotowiem ratunkowym. SP ZOZ LPR w miarę posiadanych możliwości współpracuje z uczelniami medycznymi w tym zakresie. Nie jest możliwe pełne szkolenie w tym zakresie w ramach studiów na kierunkach medycznych. Nie byłoby to też ekonomicznie uzasadnione, biorąc pod uwagę, że SP ZOZ LPR zatrudnia obecnie ok. 50 osób na stanowisku członka załogi HEMS, a ze względu na wysoki koszt (w tym czasowy) wyszkolenia ratownika pokładowego oraz niezwykle wysokie wymagania należy dążyć do jak największej stabilności zatrudnienia osób wykonujących te obowiązki.
Odnosząc się do ilości baz HEMS, informuję, iż wynika ona z ilości dostępnych śmigłowców, istniejących baz śmigłowcowych oraz wielkości środków finansowych przeznaczanych przez Ministerstwo Zdrowia na działalność Śmigłowcowej Służby Ratownictwa Medycznego. Po wymianie śmigłowców (obecnie jest ich tylko 18, po wymianie będzie 24) planowane jest zwiększenie ilości baz do 20, pod warunkiem zwiększenia środków bieżących i inwestycyjnych (z przeznaczeniem na budowę nowych baz). Zostaną wówczas tylko niewielkie obszary kraju znajdujące się poza granicą 20-minutowego dolotu, a praktycznie cały obszar kraju znajdzie się w zasięgu nieprzekraczającym 30. Należy przy tym zwrócić uwagę, że pokrycie powierzchni kraju dostępnością śmigłowców w służbie HEMS zależy nie tylko od ilości baz, ale również od prędkości przelotowej śmigłowca (typu). Nie jest to przy tym równoznaczne z dostępnością usług HEMS, która jest zależna od lokalnego zapotrzebowania – w Niemczech są ośrodki o zlokalizowanych nawet czterech śmigłowcach HEMS na jednym obszarze.
Ponadto informuję, iż postępowanie w celu zakupu nowych śmigłowców prowadzone jest przez Zakład Zamówień Publicznych przy Ministrze Zdrowia. Wymagania przetargowe przewidują zakup jednego, uniwersalnego typu śmigłowca należącego do I klasy osiągowej A, przystosowanego do lotów w warunkach nocnych i wg przepisów IFR (bez widoczności ziemi), co pozwoli na prowadzenie działalności operacyjnej w każdym rejonie Polski.
Z wyrazami szacunku
Podsekretarz stanu
Jarosław Pinkas
Warszawa, dnia 4 stycznia 2007 r.
Zobacz również:
