Sytuacja kadrowa w pielęgniarstwie

Poniżej prezentujemy interpelację do ministra zdrowia w sprawie zasad wynagradzania pielęgniarek i położnych.

Zgodnie z raportem Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych z 30.04.2022 r. rozkład struktury wieku wskazuje na brak zastępowalności pokoleń w tych grupach zawodowych. Aż 84 444 pielęgniarki są w wieku 51-60 lat, co stanowi 36% ogółu. 29,36% – 68 905 ma powyżej 60 lat, co oznacza, że w każdej chwili mogą przejść na emeryturę. Osoby w wieku 21-30 lat stanowią jedynie 5,5%, zaś w wieku 31-40 – 8,1%. Podobnie ma się sytuacja w grupie zawodowej położnych – 34%, a więc 10 118 z nich to osoby pomiędzy 51. a 60. rokiem życia, 25,81% czyli 7 483 to osoby pracujące pomimo uzyskania wieku emerytalnego. Położne w wieku 21-30 stanowią jedynie 10,8% ogółu, zaś w wieku 31-40 -11,5%.

Przekazany do konsultacji społecznych projekt ustawy o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (UD366) został negatywnie zaopiniowany przez Ogólnopolski Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych.

Nieznany sposób sfinansowania podwyżek wynagrodzeń

Główne zastrzeżenia związku to niezapewnienie gwarancji finansowania świadczeniobiorcom podwyżki wynagrodzeń przynajmniej na zasadach obowiązujących od 01.07.2021 r. oraz brak pewności przekazania dodatkowych środków na pokrycie pozostałych wydatków świadczeniodawców, w wyniku nowelizacji ustawy i aktualnej sytuacji społeczno-ekonomicznej. Ponadto w nowelizacji ustawy brak jest określenia docelowych współczynników dla pracowników medycznych w kolejnych latach z uwzględnieniem corocznego wzrostu.

Podział pracowników medycznych oraz pracowników działalności podstawowej na grupy w zaproponowanym przez Ministerstwo Zdrowia kształcie spowoduje wysokie różnice płacowe oraz nieuznawanie kwalifikacji tych osób. Przeczy to zgłaszanemu od lat przez OZZPiP postulatowi dążenia do spłaszczania różnic płacowych. W ww. dokumencie ministerstwo nie uwzględniło także zgłaszanego przez środowiska medyczne postulatu wprowadzenia dodatkowego wskaźnika procentowego dotyczącego doświadczenia zawodowego, podwyższającego wskaźnik podstawowy.

Pogłębienie różnic płacowych pomiędzy grupami pielęgniarek

W grupie, gdzie wynagrodzenie zasadnicze jest najwyższe (2. grupa) są również zatrudnione osoby na stanowiskach kierowniczych, które i tak mają przyznawane z tego tytułu dodatki funkcyjne. W wyniku ww. różnice płacowe pogłębiają się. Jak podkreślają środowiska pielęgniarek i położnych, wiele z nich z ogromnym doświadczeniem kwalifikuje się właśnie do zaproponowanej przez ministerstwo 6. grupy, gdzie wynagrodzenie zasadnicze będzie najmniej korzystne.

Art. 5a dokumentu został potraktowany przez pielęgniarki i położne jako instrukcja dla pracodawców, w jaki sposób mają degradować pracowników. Stanowisko, jakie zajmuje osoba zatrudniona wynika bowiem z zapisów w umowie o pracę, a nie z zajmowanego na dzień 1.07.2022 r. w danym zakładzie pracy. Środowiska pielęgniarek i położnych postulują, aby przynajmniej dla pracowników medycznych zaliczenie do danej grupy zawodowej było uzależnione od posiadanych kwalifikacji na zajmowanym stanowisku.

Zdaniem pielęgniarek i położnych nieuzasadnione jest także nieuznawanie innego wyższego wykształcenia w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia.

Brak terminu wzrostu wynagrodzenia w związku z podniesieniem kwalifikacji zawodowych

Ww. podnoszą także, iż w projekcie brak jest przepisu o obowiązku automatycznego podnoszenia wynagrodzenia zasadniczego po podniesieniu kwalifikacji zawodowych. Zdaniem OZZPiP powinno to następować z początkiem miesiąca następującego po udokumentowaniu tego faktu.

Nie do zaakceptowania jest także fakt, iż pracownik niemedyczny posiadający nawet wykształcenie wyższe I stopnia, czyli licencjat lub inżynier, będzie otrzymywał wynagrodzenie wyższe od pielęgniarki lub położnej w wykształceniem wyższym I stopnia.

Ponadto, jak podkreśla OZZPiP, zaproponowany w przedmiotowym dokumencie podział pielęgniarek i położnych byłby do zaakceptowania w sytuacji, gdyby nie doszło do wyodrębnienia kolejnych grup zawodowych do oddzielnych pozycji i gdyby nie dochodziło do przesunięć pomiędzy grupami.

7 pytań do ministra zdrowia w sprawie wynagrodzeń pielęgniarek

W związku z powyższym zwracam się do Pana Ministra z następującymi pytaniami:

1. Czy Ministerstwo Zdrowia wprowadzi zmiany w projekcie ustawy o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (UD366) polegających na zaliczeniu pracownika medycznego do danej grupy zawodowej na podstawie posiadanych kwalifikacji na zajmowanym stanowisku?

2. Czy podejmie Pan Minister działania polegające na zmniejszeniu różnic płacowych w wynagrodzeniu zasadniczym pomiędzy 2., 5. i 6. grupą w przedstawionym przez ministerstwo kształcie projektu ustawy? Jeśli tak, to jakie to będą działania i kiedy zostaną podjęte?

3. Czy w ww. dokumencie zostanie wprowadzony dodatkowy wskaźnik procentowy podwyższający wskaźnik podstawowy wynagrodzenia w zależności od posiadanego doświadczenia zawodowego? Jeśli to, to na jakich zasadach?

4. Czy ministerstwo zapewni finansowanie świadczeniobiorcom podwyżki wynagrodzeń przynajmniej na analogicznych zasadach, jak te obowiązujące od 1.07.2021 r. oraz przedstawi konkretne rozwiązania prawne gwarantujące przekazanie dodatkowych środków na pokrycie pozostałych wydatków świadczeniodawców, w wyniku nowelizacji ustawy? Jeśli tak, jakie to będą działania i kiedy zostaną wprowadzone w życie?

5. Czy z projektu nowelizacji zostanie usunięty art. 5a, który w efekcie skutkowałby wieloma procesami sądowymi przeciwko pracodawcom?

6. Czy w przedmiotowym dokumencie zostanie usunięty błąd polegający na otrzymywaniu wyższego wynagrodzenia zasadniczego przez pracownika niemedycznego posiadającego wykształcenie wyższe I stopnia, czyli licencjat lub inżynier, od pielęgniarki lub położnej w wykształceniem wyższym I stopnia?

7. Czy opracowany przez ministerstwo projekt nowelizacji zostanie uzupełniony o przepis zobowiązujący do podnoszenia wynagrodzenia zasadniczego z początkiem miesiąca następującego po udokumentowaniu podniesienia kwalifikacji zawodowych?

Marzena Okła-Drewnowicz, Bartłomiej Sienkiewicz
16 maja 2022 r.

źródło: sejm.gov.pl