Dietetycy bardzo często powtarzają, jak ogromną rolę w zbilansowanej diecie odgrywają białka. Dlaczego jednak tak właściwie jest? Jaka jest ich funkcja i jak dostarczać je do swojego organizmu? Oto przystępna pigułka wiedzy!
Białko – co to w ogóle jest?
Białko, a właściwie białka, to niezbędne składniki odżywcze, które znajdują się w każdej komórce Twojego ciała. Nie ma znaczenia, czy jest to skóra, włosy, mięśnie, serce czy mózg – białka są elementem budulcowym, bez którego Twoje ciało po prostu nie jest w stanie poprawnie funkcjonować. Białka czy też proteiny zbudowane są z aminokwasów, które składają się z pierwiastków. Następnie aminokwasy łączą się ze sobą wiązaniami peptydowymi w białka.
Można rozróżnić aminokwasy endogenne oraz egzogenne. W tym pierwszym przypadku są to związki, które organizm jest w stanie sam wytworzyć. Jako przykład takiego związku można chociażby sprawdzić, co daje beta alanina – zapobiega ona gromadzeniu się kwasu mlekowego w mięśniach i poprawia regenerację. Aminokwasy egzogenne muszą natomiast zostać dostarczone wraz z pożywieniem.
Rola białka w organizmie – dlaczego tak bardzo go potrzebujesz?
Niedobory aminokwasów, a tym samym białek, mogą skutkować pogorszeniem się działania całego organizmu. To właśnie te składniki są odpowiedzialne za wzrost i odbudowę komórek, a także regenerację ciała, np. odbudowę mięśni po treningu czy gojenie się ran. Poszczególne białka odpowiadają także za utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie, a także pełnią funkcję transportową. Hemoglobina, o której przecież tak wiele mówi się w kontekście krwi, sama jest białkiem, które jest odpowiedzialne za transport tlenu do komórek.
Białka to także regulatory poszczególnych układów, np. pokarmowego czy immunologicznego. Podczas pojawienia się stanu zapalnego lub infekcji, białka pozwalają wytwarzać przeciwciała. Regulują również wytwarzanie kluczowych enzymów i hormonów. Widać więc jak na dłoni, że wpływają one na każdy aspekt Twojego funkcjonowania.
Jak uzupełnić białko? Źródła w codziennej, zbilansowanej diecie
Według najnowszych badań dzienne zapotrzebowanie na białko w organizmie wynosi ok. 0,9 g na 1 kg masy ciała. Oczywiście dokładne dane to kwestia indywidualna, lecz wniosek jest jasny – białko powinno być stałym elementem diety każdego człowieka.
W jakich produktach można znaleźć dużo białka? Przede wszystkim w produktach mlecznych – mleku, serze, twarogu, maślankach, kefirach czy jogurtach. Nie można również zapominać o mięsie – najwięcej białek zawiera pierś z kurczaka, pierś z indyka oraz wieprzowina. Jeśli natomiast chodzi o produkty pochodzące z morza, prawdziwymi skarbami pod kątem zawartości białka są tuńczyk, krewetki czy makrela. Nie warto również zapominać o jajkach, roślinach strączkowych, orzechach oraz nasionach.
Białka i aminokwasy – zarówno egzogenne, jak i endogenne – można również suplementować. Warto jednak robić to pod okiem specjalistów i wybierać sprawdzone produkty. Powinieneś przyjmować suplementy diety wysokiej jakości, aby były one realnym wsparciem dla Twojego organizmu i realnie mu pomagały, a nie szkodziły.