Autologiczny wypełniacz tkankowy to jedna z najciekawszych alternatyw dla syntetycznych fillerów – naturalna, bezpieczna i dająca szerokie możliwości terapeutyczne. O tym, czym dokładnie jest ten preparat, jak wygląda jego pozyskiwanie i zastosowanie w praktyce klinicznej oraz dlaczego warto rozważyć jego wprowadzenie do oferty gabinetu, opowiada dr n. med. Mirosław Rodak – specjalista w zakresie medycyny estetycznej i rehabilitacji medycznej, z wieloletnim doświadczeniem klinicznym.

Czym dokładnie jest autologiczny wypełniacz tkankowy? Jak definiuje się ten preparat, co znajduje się w strzykawce i w jaki sposób materiał jest przygotowywany?

Autologiczny wypełniacz tkankowy to innowacyjny preparat pozyskiwany w całości z krwi własnej pacjenta, bez dodatku jakichkolwiek substancji syntetycznych czy obcych biologicznie. Jego główną funkcją jest odbudowa utraconej objętości tkanek, wygładzenie zmarszczek oraz naturalna regeneracja skóry. Preparat ten pełni więc podwójną rolę – działa zarówno jako biologicznie aktywny wypełniacz, jak i silny stymulator procesów odnowy komórkowej.

Proces rozpoczyna się od pobrania krwi żylnej od pacjenta, następnie poddaje się ją odpowiedniemu odwirowaniu w warunkach laboratoryjnych. Kluczowym etapem jest dalsza obróbka termiczna – krew zostaje podgrzana do określonej temperatury, co powoduje kontrolowaną koagulację białek, a następnie schłodzona, by uzyskać odpowiednią konsystencję preparatu. Tak przygotowany materiał – o wybranej gęstości – trafia do strzykawki i może być od razu użyty do zabiegu.

Warto zaznaczyć, że z tej samej próbki krwi można również pozyskać osocze bogatopłytkowe (PRP) o bardzo wysokiej koncentracji – nawet do 300% w stosunku do standardowych wartości – które służy do intensywnej stymulacji tkanek i poprawy jakości skóry. Dzięki temu procedura daje możliwość kompleksowego podejścia: zarówno wolumetrycznego modelowania, jak i rewitalizacji skóry, w pełni biokompatybilnym i naturalnym dla pacjenta preparatem.

Jak przebiega typowy zabieg z wykorzystaniem autologicznego wypełniacza? Jak wygląda proces – od momentu pobrania materiału od pacjenta, przez jego opracowanie, aż po podanie w tkanki?

Zabieg z użyciem autologicznego wypełniacza to procedura składająca się z kilku etapów, przeprowadzanych w bezpiecznych, sterylnych warunkach. Pierwszym krokiem jest pobranie krwi żylnej od pacjenta – zazwyczaj z dołu łokciowego – w ilości odpowiedniej do planowanego zakresu zabiegu. Następnie krew zostaje umieszczona w specjalnych probówkach i poddana procesowi odwirowania, którego celem jest oddzielenie poszczególnych frakcji: osocza, elementów morfotycznych i frakcji fibrynowej.

Po odwirowaniu wyselekcjonowany materiał poddaje się obróbce termicznej – najpierw podgrzaniu, a potem schłodzeniu – co prowadzi do kontrolowanej koagulacji białek i nadania preparatowi właściwej konsystencji. Tak uzyskany wypełniacz można modyfikować, by dostosować jego gęstość do potrzeb terapeutycznych. Dzięki temu lekarz może przygotować jeden z trzech wariantów preparatu:

1. HARD – najgęstsza forma, uzyskiwana tuż po koagulacji, porównywalna pod względem właściwości do klasycznych wypełniaczy kwasu hialuronowego o wysokiej gęstości. Stosowana głównie do głębokich ubytków tkankowych i wolumetrii – np. w okolicach kości jarzmowych czy brody.

2. MEDIUM – średnia gęstość, uzyskiwana poprzez pięciokrotne przepuszczenie materiału przez tzw. kranik trójdzielny, który umożliwia mieszanie między strzykawkami. Ta konsystencja nadaje się idealnie do korygowania umiarkowanych zmarszczek i bruzd, np. nosowo-wargowych.

3. SOFT – najdelikatniejsza forma, przygotowywana przez dziesięciokrotne przepuszczenie preparatu przez kranik. Ze względu na swoją lekkość i plastyczność stosowana jest do delikatnych obszarów, takich jak okolica oka czy powierzchniowe zmarszczki.

Ostatecznie preparat jest podawany do tkanek przy pomocy strzykawki i cienkiej igły lub kaniuli – w zależności od wybranej techniki i obszaru zabiegowego.

Na jakim mechanizmie działania opiera się skuteczność autologicznego wypełniacza? Czy przeważa efekt mechanicznego uzupełnienia objętości, czy raczej regeneracyjna stymulacja biologiczna?

Skuteczność wynika z jego podwójnego mechanizmu działania. Z jednej strony pełni on funkcję klasycznego wypełniacza – mechanicznie uzupełnia objętość utraconych tkanek, wygładza zmarszczki i poprawia kontury twarzy. Z drugiej strony – dzięki obecności czynników wzrostu, białek fibrynowych i innych bioaktywnych składników zawartych w preparacie – silnie stymuluje procesy regeneracyjne w skórze.

Efektem takiego działania jest pobudzenie fibroblastów do produkcji kolagenu, poprawa ukrwienia, ujędrnienie tkanek i długotrwała rewitalizacja skóry. Co ważne, preparat jest w pełni biokompatybilny, ponieważ pochodzi z własnej krwi pacjenta – eliminując tym samym ryzyko reakcji alergicznej, odrzutu czy nietolerancji.

Dzięki temu autologiczny wypełniacz jest rozwiązaniem nie tylko skutecznym, ale też bardzo bezpiecznym i naturalnym – idealnym dla pacjentów poszukujących efektów estetycznych bez sięgania po syntetyczne substancje.

Które okolice twarzy lub ciała najczęściej poddawane są zabiegowi z użyciem tego typu wypełniacza?

Znajduje on szerokie zastosowanie przede wszystkim w obrębie twarzy, gdzie doskonale sprawdza się zarówno w kompleksowej wolumetrii, jak i w precyzyjnym wypełnianiu zmarszczek czy bruzd. Najczęściej zabieg obejmuje okolice takie jak: policzki, linia żuchwy, bruzdy nosowo-wargowe, dolina łez, skronie, okolica oka, a także okolice ust – np. w celu ich delikatnego podparcia i poprawy konturu.

Dzięki możliwości uzyskania różnych gęstości preparatu można precyzyjnie dobrać jego formę do specyfiki danego obszaru – od głębszych struktur wymagających odbudowy objętości, po delikatne okolice, takie jak powieki dolne czy powierzchniowe zmarszczki mimiczne.

W wybranych przypadkach wypełniacz może być również stosowany poza twarzą – na przykład do poprawy jakości skóry szyi, dekoltu, a nawet dłoni, gdzie celem zabiegu jest rewitalizacja tkanek oraz subtelna poprawa objętości.

Ostateczny wybór obszaru zabiegowego zawsze poprzedzony jest szczegółową konsultacją i analizą potrzeb estetycznych pacjenta, tak aby efekt końcowy był jak najbardziej harmonijny i naturalny.

Jak długo utrzymują się efekty?

Efekty estetyczne uzyskane po zabiegu utrzymują się zazwyczaj krócej niż w przypadku klasycznych wypełniaczy na bazie kwasu hialuronowego. W zależności od indywidualnych predyspozycji pacjenta, jakości tkanek, stylu życia oraz techniki podania, efekt może być widoczny przez okres od kilku miesięcy do około pół roku.

Mimo krótszej trwałości, autologiczny materiał oferuje istotne korzyści – przede wszystkim bardzo wysokie bezpieczeństwo, brak ryzyka reakcji alergicznych i pełną biokompatybilność. Co więcej, w jednej procedurze można uzyskać stosunkowo dużą objętość preparatu – nawet około 10 ml – co w praktyce pozwala na kompleksowe opracowanie większych obszarów twarzy czy ciała, bez konieczności sięgania po kilka ampułek syntetycznego wypełniacza.

Z ekonomicznego punktu widzenia autologiczny wypełniacz bywa więc bardziej opłacalnym rozwiązaniem, szczególnie w przypadku pacjentów wymagających większej objętości preparatu lub tych, którzy preferują metody naturalne i minimalnie inwazyjne.

U jakich pacjentów autologiczny wypełniacz jest szczególnie zalecany? W jakich wskazaniach stanowi lepszą alternatywę od fillerów syntetycznych?

Stanowi doskonałą alternatywę dla osób, u których występują przeciwwskazania do stosowania syntetycznych preparatów – takich jak wypełniacze na bazie kwasu hialuronowego. Jest szczególnie rekomendowany pacjentom z podwyższonym ryzykiem reakcji alergicznych lub nadwrażliwości na obce substancje.

Z uwagi na pełną biokompatybilność – materiał pozyskiwany jest z własnej krwi pacjenta – nie istnieje ryzyko odrzutu, nietolerancji czy powikłań immunologicznych. To czyni tę metodę bezpieczną nawet dla osób z wrażliwą skórą lub historią niepożądanych reakcji na klasyczne wypełniacze.

Dodatkowo, preparat ten jest szczególnie przydatny w przypadku znacznej utraty objętości twarzy, gdzie wymagane są większe ilości materiału. W takiej sytuacji autologiczny wypełniacz okazuje się bardziej ekonomiczny – umożliwia uzyskanie nawet 10 ml preparatu w ramach jednej procedury, co przy użyciu klasycznych fillerów generowałoby znacznie wyższe koszty.

Warto podkreślić, że wielu pacjentów docenia fakt, iż procedura wykorzystuje wyłącznie naturalne zasoby ich organizmu. Dla osób preferujących terapie oparte na własnych komórkach i substancjach, ta metoda stanowi nie tylko skuteczne, ale i komfortowe rozwiązanie.

Czy istnieją przeciwwskazania do stosowania autologicznego wypełniacza?

Tak, mimo że uznawany jest za wyjątkowo bezpieczną metodę, istnieją określone przeciwwskazania, które należy bezwzględnie uwzględnić przed jego zastosowaniem. Są one zbliżone do tych obowiązujących przy innych procedurach medycyny regeneracyjnej.

Do głównych przeciwwskazań należą:

• choroby układu krwiotwórczego (np. zaburzenia krzepnięcia, małopłytkowość),

• aktywne choroby nowotworowe,

• zakażenia ogólnoustrojowe lub miejscowe stany zapalne,

• stosowanie leków przeciwzakrzepowych (ze względu na ryzyko krwawień i trudności w uzyskaniu odpowiedniego preparatu),

• nieuregulowana, źle kontrolowana cukrzyca,

• ciąża i okres karmienia piersią (z uwagi na brak wystarczających badań potwierdzających bezpieczeństwo procedury w tych stanach).

Metoda może być również mniej skuteczna u pacjentów z bardzo niską liczbą płytek krwi lub obniżonym potencjałem regeneracyjnym organizmu – na przykład w wyniku przewlekłego stresu, palenia papierosów czy niedożywienia. 

Jak przygotować pacjenta, który wcześniej korzystał z wypełniaczy HA, na zabieg z użyciem materiału autologicznego?

Zabieg jest procedurą mało inwazyjną, dobrze tolerowaną przez większość pacjentów i nie wymaga długiego okresu rekonwalescencji. Kluczowym elementem wpływającym na jakość uzyskanego preparatu jest odpowiednie przygotowanie pacjenta.

Na kilka dni przed planowanym zabiegiem – najlepiej 2 do 3 dni – zaleca się intensywne nawodnienie organizmu poprzez picie dużej ilości wody. Równie istotna jest zbilansowana dieta, bogata w witaminy, mikroelementy i białko – wszystko po to, by jakość płytek krwi była jak najwyższa. Dodatkowo, w dniu poprzedzającym zabieg, w dniu zabiegu oraz dzień po – należy bezwzględnie unikać spożywania alkoholu, który negatywnie wpływa na skład krwi i procesy regeneracyjne.

Sam zabieg nie jest bolesny – pacjent może odczuwać jedynie lekkie ukłucia związane z iniekcją, podobne do klasycznych zabiegów mezoterapii. Efekt estetyczny widoczny jest natychmiast po podaniu preparatu – nie trzeba czekać, aż materiał „zwiąże” wodę, jak ma to miejsce w przypadku syntetycznych wypełniaczy. Co istotne, nie ma również potrzeby masowania czy modelowania miejsca podania – autologiczny wypełniacz nie przemieszcza się w tkankach.

Po zabiegu pacjent może powrócić do codziennych aktywności praktycznie od razu, choć przez kilka godzin może utrzymywać się delikatny obrzęk, zaczerwienienie lub drobne zasinienie w miejscu iniekcji – objawy te są przejściowe i nie wymagają specjalnego leczenia.

Jakie powikłania są charakterystyczne dla autologicznego materiału?

Ryzyko wystąpienia powikłań związanych bezpośrednio z zastosowaniem autologicznego wypełniacza jest znikome. Ewentualne komplikacje mogą wynikać głównie z naruszenia ciągłości bariery skórnej. Do najczęstszych należą: miejscowe zakażenia, wybroczyny i siniaki, łagodny obrzęk oraz zaczerwienienie skóry w miejscu podania preparatu.

Czy zabiegi z autologicznym wypełniaczem są często łączone z innymi procedurami estetycznymi?

Tak, są często łączone z innymi procedurami medycyny estetycznej w celu maksymalizacji efektów oraz poprawy kondycji skóry. Kluczem do uzyskania optymalnych rezultatów jest wcześniejsze przygotowanie skóry.

Przed podaniem wypełniacza warto zadbać o poprawę jej jakości – w tym celu rekomenduję zastosowanie terapii biostymulujących, takich jak Plasmoo, osocze bogatopłytkowe (PRP) czy egzosomy. W zależności od indywidualnych potrzeb skóry, można je również łączyć z zabiegami stymulującymi remodeling kolagenu, np. radiofrekwencją mikroigłową lub laserem frakcyjnym.

Takie połączenia nie tylko wspierają regenerację i poprawiają strukturę skóry, ale także mogą znacząco wydłużyć trwałość efektów uzyskanych dzięki autologicznemu wypełniaczowi.

W jaki sposób monitorować długoterminowe efekty zabiegu?

Choć istnieją zaawansowane narzędzia, takie jak oprogramowanie fotometryczne, skale estetyczne czy diagnostyka obrazowa (np. USG tkanek miękkich), to w praktyce klinicznej najczęściej opiera się ono na klasycznym badaniu przedmiotowym oraz subiektywnej ocenie pacjenta.

Regularna dokumentacja fotograficzna – wykonywana w stałych warunkach oświetleniowych i ustawieniu – może stanowić cenne wsparcie w ocenie postępów i trwałości efektów.

Zaleca się wykonanie zabiegu podtrzymującego po około 3, a następnie po 4 miesiącach od pierwszej aplikacji. Niemniej jednak, praktyka pokazuje, że niektórzy pacjenci zgłaszają się ponownie dopiero po 9 lub nawet 12 miesiącach, uznając, że dotychczasowy efekt wciąż był dla nich satysfakcjonujący.

Indywidualizacja planu terapeutycznego i otwarty dialog z pacjentem pozwalają na lepsze dostosowanie momentu ponownego zabiegu do rzeczywistych potrzeb estetycznych i oczekiwań.

Jakie kwalifikacje i wyposażenie są potrzebne, by wdrożyć zabiegi z autologicznym wypełniaczem w gabinecie?

Wdrożenie zabiegów w gabinecie wymaga zarówno odpowiednich kwalifikacji, jak i przygotowania zaplecza technicznego. Osoba wykonująca procedurę musi posiadać uprawnienia oraz praktyczne umiejętności w zakresie pobierania krwi, a także przeszkolenie z metodyki pozyskiwania i podawania autologicznego materiału wypełniającego.

Nieodzownym elementem wyposażenia gabinetu jest wirówka medyczna dostosowana do preparatyki osocza lub fibryny oraz urządzenie umożliwiające kontrolowane podgrzewanie i schładzanie preparatu w odpowiednich przedziałach temperaturowych.

Warto również zadbać o odpowiednie warunki sanitarne i organizacyjne, umożliwiające bezpieczne przygotowanie materiału w sterylnym środowisku. Choć nie zawsze są wymagane istotne zmiany infrastrukturalne, wdrożenie tej procedury często wiąże się z koniecznością reorganizacji niektórych elementów pracy gabinetu oraz odbycia certyfikowanych szkoleń praktycznych.

Lek. med. Mirosław Rodak – specjalista chorób wewnętrznych i rehabilitacji medycznej, ekspert w dziedzinie medycyny estetycznej. Posiada certyfikaty uprawniające do stosowania nici Aptos.

W pracy łączy nowoczesną wiedzę medyczną z elementami medycyny naturalnej i dalekowschodniej. Szczególnie interesuje się zastosowaniem laserów i osocza bogatopłytkowego – bezpiecznych, naturalnych metod, które pozwalają osiągać satysfakcjonujące efekty przy minimalnej inwazyjności. Komfort pacjenta zawsze stawia na pierwszym miejscu.

Jest założycielem kliniki Natura Med, którą tworzą certyfikowani specjaliści, których pasją jest medycyna estetyczna łącząca tradycję z nowoczesnością.