Opiekun medyczny, a uprawnienia zawodowe pielęgniarek

Stanowisko nr 1/VII/2021
Małopolskiej Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych w Krakowie
z dnia 09 marca 2021 roku

w sprawie: zmian w podstawie programowej kształcenia w zawodzie opiekun medyczny – branża opieka zdrowotna.

Skierowane do:
Ministra Zdrowia,
Ministra Edukacji i Nauki,
Prezesa Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych,
Okręgowe Rady Pielęgniarek i Położnych.

Małopolska Okręgowa Rada Pielęgniarek i Położnych w Krakowie stanowczo sprzeciwia się planowanym zmianom zawartym w projekcie z dnia 4 lutego 2021 r. Rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów szkolnictwa branżowego.

W zaprezentowanym projekcie zmian w ww. akcie prawnym wprowadzono zmiany dotyczące podstaw programowych kształcenia w zawodzie opiekun medyczny. Dotychczasowa kwalifikacja MED.03 (świadczenie usług pielęgnacyjno-opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej) została zastąpiona kwalifikacją MED.14 (świadczenie usług medyczno-pielęgnacyjnych i opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej). Wprowadzona zmiana dodaje nowe jednostki efektów kształcenia:

• Wykonywanie wybranych czynności z zakresu asystowania przy operacji (MED.14.7)

• Sprawowanie opieki nad pacjentem dializowanym na zlecenie i pod nadzorem pielęgniarki dializacyjnej (MED.14.9).

Opisany szczegółowo do zakresu MED.14.7 i MED.14.9 opis wymaganych kryteriów weryfikacji wskazanych tam efektów kształcenia prowadzi do wniosku, iż opiekunom medycznym planuje się przyznać kompetencje zastrzeżone dotychczas wyłącznie dla osób posiadających prawo wykonywania zawodu pielęgniarki.

Wykonywanie zawodu pielęgniarki na bloku operacyjnym czy w oddziale dializoterapii wymaga nie tylko ukończenia odpowiednich studiów wyższych dających prawo wykonywania tego zawodu, ale także ukończenia specjalistycznych szkoleń i specjalizacji oraz posiadania doświadczenia w pracy w tak specyficznym miejscy, jakim jest sala operacyjna czy stacja dializ. Już sam podstawowy zakres wiedzy uzyskiwanych przez pielęgniarki jest znacząco szerszy niż zakres wiedzy opiekuna medycznego. Wydłużenie okresu nauczania w zawodzie opiekuna medycznego o pół roku nie może spowodować takiego uzupełnienia zakresu kształcenia, który uprawniałby do podejmowania przez opiekunów medycznych tak skomplikowanych działań w ramach realizowanych procedur medycznych na bloku operacyjnym czy w oddziale dializoterapii.

Zawód opiekuna medycznego jest potrzebny, a jego potencjał w aktualnym kształceniu jest niewykorzystany. Jednak pomoc ta potrzebna jest do wykonywania czynności opiekuńczych wobec pacjentów i odciążenia w tym zakresie pielęgniarek. Zmian nie wymaga poszerzanie zakresu kompetencji opiekunów medycznych, ale stworzenie warunków ich zatrudniania w taki sposób, aby potencjał ich umiejętności był wykorzystywany.

Projektowane zmiany związane z rozszerzeniem kompetencji zawodowych opiekunów medycznych stanowią nieuzasadnione przyznanie im prawa do udzielania świadczeń wpisanych w kompetencje pielęgniarek. Zmiany spowodują degradacje zawodu pielęgniarki, do wykonywania którego prowadzi trudna droga kształcenia zawodowego, a później podyplomowego. Może to w konsekwencji doprowadzić do spadku zainteresowania wykonywaniem zawodu pielęgniarki i zmniejszyć zatrudnienie w tym zawodzie. Bez wątpienia także proponowane zmiany mogą godzić w bezpieczeństwo pacjentów oraz jakość udzielanych im świadczeń zdrowotnych.

Sekretarz
Małopolskiej Okręgowej Rady
Pielęgniarek i Położnych
Stanisław Łukasik
Przewodniczący
Małopolskiej Okręgowej Rady
Pielęgniarek i Położnych
Tadeusz Wadas