PIELĘGNIARKI – STANOWISKO MINISTERSTWA ZDROWIA
W SPRAWIE WYPŁAT 1100 DO PODSTAWY
Poniżej publikujemy treść stanowiska ministra zdrowia, które zostało upublicznione w kwietniu 2019 roku
Warszawa, 05.03.2019 r.
PP-WPS.0761.1.2019.ZD
Pani
Krystyna Ptok
Przewodnicząca
Ogólnopolskiego
Związku Zawodowego
Pielęgniarek i Położnych
Szanowna Pani Przewodnicząca!
W nawiązaniu do pisma z dnia 20 listopada 2018 r. (znak: ZK-1102/VII/2018) oraz pisma z dnia 9 lipca 2018 r. zawartego pomiędzy Ogólnopolskim Związkiem Zawodowym Pielęgniarek i Położnych i Naczelną Izbą Pielęgniarek i Położnych a Ministrem Zdrowia i Prezesem Narodowego Funduszu Zdrowia, uprzejmie proszę o przyjęcie poniższej informacji.
Ad. 1
Zgodne z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 października 2015 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. poz. 1628, z późn. zm.), zwanym dalej „rozporządzeniem z dnia 14 października 2015 r.”, wzrost wynagrodzeń pielęgniarek i położnych w latach 2016-2018 poprzedzony był każdorazowo ustaleniem liczby etatów albo równoważników etatów pielęgniarek i położnych.
Natomiast w celu zapewnienia ciągłości podwyżek po dniu 31 sierpnia 2019 r. doprecyzowano zasady ustalenia współczynnika korygującego, za pomocą którego od dnia 1 września 2019 r. będą ustalane kwoty przeznaczone na wzrost wynagrodzeń pielęgniarek i położnych. Współczynnik ten będzie ustalany przez Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w kolejnych latach, w sposób gwarantujący środki na wypłatę podwyżek wynagrodzenia pielęgniarek i położnych. Stosowne zmiany zostały wprowadzone rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2018 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. poz. 1682), zwanym dalej „rozporządzeniem z dnia 29 sierpnia 2018 r.”.
Zgodnie z § 16 ust. 3 załącznika do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 września 2015 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1146, z późn. zm.) Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia określi współczynniki korygujące dotyczące świadczeń udzielanych przez pielęgniarki i położne w ramach umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, z wyłączeniem umów w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna w zakresie świadczeń, dla których jednostką rozliczeniową jest kapitacyjna stawka roczna, z przeznaczeniem środków wynikających z ustalenia tych współczynników na średni wzrost miesięcznego wynagrodzenia pielęgniarek i położnych.
Prezes NFZ określając współczynniki korygujące uwzględnia wysokość dodatkowych środków przekazanych świadczeniodawcom na świadczenia opieki zdrowotnej udzielane przez pielęgniarki i położne w okresie od dnia 1 września 2016 r. do dnia 31 sierpnia 2019 r. w sposób gwarantujący środki na wypłatę kwoty średniego miesięcznego wzrostu wynagrodzenia wraz z pochodnymi w przeliczeniu na etat albo równoważnik etatu pielęgniarki i położnej w wysokości 1600 zł brutto brutto (tj. 4×400 zł), a w przypadku pielęgniarek i położnych zatrudnionych na podstawie stosunku pracy wzrost wysokości wynagrodzenia zasadniczego w kwocie nie mniejszej niż 1200 zł brutto brutto (od dnia 1 lipca 2019 r.). Powyższy obowiązek nałożony na Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, wynika z końcowego brzmienia § 16 ust. 4 załącznika do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 września 2015 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1146 z późn. zm.) w brzmieniu ustalonym rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2018 r. (Dz. U. z 2018 r. poz. 1682). („(…), w sposób gwarantujący środki na wypłatę kwot, o których mowa w § 4 ust. 5 pkt. 3 § 4a tego rozporządzenia.”). Dokumenty potwierdzające przeznaczenie środków wynikających z ustalenia współczynników korygujących na wynagrodzenia pielęgniarek i położnych ustali Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia.
Czytaj dalej poniżej…
Oznacza to, że współczynniki korygujące będą uwzględniały kwoty przekazane na wzrost wynagrodzeń pielęgniarek i położnych w okresie od dnia 1 września 2016 r. do dnia 31 sierpnia 2019 r., a kwoty uzyskane przez świadczeniodawców w wyniku wprowadzenia tych współczynników zostaną przeznaczone na wzrost wynagrodzeń pielęgniarek i położnych po 31 sierpnia 2019 r.
Wzrost wynagrodzenia zasadniczego będzie pokrywany ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia przeznaczonych na średni wzrost miesięcznego wynagrodzenia pielęgniarek i położnych zgodnie z mechanizmem określonym w ww. rozporządzeniach również po dniu 31 sierpnia 2019 r. Wskazane mechanizmy będą dotyczyły także pielęgniarek i położnych zatrudnionych na podstwie stosunku pracy w podstawowej opiece zdrowotnej.
W związku z powyższym, obawy świadczeniodawców w zakresie braku regulacji dotyczących dalszego finansowania wzrostu wynagrodzeń dla pielęgniarek i położnych są nieuzasadnione, ponieważ nie istnieją żadne zagrożenia dotyczące zaprzestania finansowania przez Narodowego Funduszu Zdrowia wzrostu wynagrodzeń pielęgniarek i położnych po dniu 31 sierpnia 2019 r., ale także po dniu 31 grudnia 2019 r.
Ad. 2
Zgodnie z § 3 rozporządzenia z dnia 29 sierpnia 2018 r. w sprawie Zmiany rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2018 poz. 1681), w zakresie trybu oraz sposobu podziału środków przekazanych w drodze zmiany umowy, o której mowa w § 2 ust. 4, stosuje się odpowiednio przepisy § 2 ust. 4-8 rozporządzenia z dnia 14 października 2015 r.
W związku z powyższym świadczeniodawca po otrzymaniu od dyrektora oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia zmiany umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, powinien stosować ten sam mechanizm, o którym mowa w § 2 ust. 4-6 rozporządzenia z dnia 14 października 2015 r., celem podziału środków otrzymanych od publicznego płatnika na podstawie rozporządzenia z 14 października 2015 r. oraz środków przeznaczonych na wzrost wynagrodzenia zasadniczego o 1100 zł/1200 zł. Należy podkreślić, że powyższe stanowi realizację postanowień Porozumienia zawartego w dniu 9 lipca 2018 r. pomiędzy Ogólnopolskim Związkiem Zawodowym Pielęgniarek i Położnych i Naczelną Izbą Pielęgniarek i Położnych a Ministrem Zdrowia i Narodowym Funduszem Zdrowia, zgodnie z którym w zakresie podziału środków zostanie zachowana między innymi zasada ich podziału w równej miesięcznej wysokości w przeliczeniu na etat albo równoważnik etatu pielęgniarki lub położnej (w razie nieosiągnięcia porozumienia albo uzyskania pozytywnej opinii).
Jednocześnie, w związku z wprowadzeniem nowelizacji z 2018 r. do rozporządzenia z dnia 14 października 2015 r., § 4a przewidującego obowiązek przeznaczenia środków na wzrost wynagrodzeń zasadniczych pielęgniarek i położnych, o co najmniej 1100 zł/1200 zł, uprawnione jest stwierdzenie, że odpowiednie stosowanie przepisów § 2 ust. 4-8 rozporządzenia z dnia 14 października 2015 r. do podziału środków przeznaczonych przez publicznego płatnika na pokrycie kosztów wzrostu wynagrodzenia pielęgniarek i położnych ze środków na świadczenia pielęgniarskie przekazywanych na mocy rozporządzenia z dnia 14 października 2015 r., rozciąga się w sposób pośredni również na podział środków przekazywanych na podstawie zarządzenia Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia Nr 99/2018/DSOZ z dnia 25 września 2018 r.
Powyższe oznacza, że kwoty powyżej 1600 zł brutto brutto, przekazywane na podstawie zarządzenia Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia Nr 99/2018/DSOZ z dnia 25 września 2018 r., mogą być wydatkowane przy zachowaniu tej samej procedury jaka jest opisana w § 2 ust. 4-8 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14-10-2015 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1628). Dopiero jeżeli sposób podziału dodatkowo otrzymanych od płatnika środków przekazywanych na podstawie w/w zarządzenia nie zostanie objęty porozumieniem zawartym z organizacjami związkowymi zrzeszającymi wyłącznie pielęgniarki i położne albo nie uzyska pozytywnej opinii przedstawiciela samorządu zawodowego pielęgniarek i położnych, świadczeniodawca winien sam dokonać podziału tych środków stosując jednak zasadę równego ich podziału pomiędzy uprawnione pielęgniarki i położne. Proszę również pamiętać, że świadczeniodawca ma bezwzględny obowiązek przekazania do dyrektora właściwego oddziału wojewódzkiego NFZ kopię zawartego porozumienia lub kopię pozytywnej opinii, ewentualnie kopię dokumentu potwierdzającego dokonanie podziału środków otrzymanych na podstawie zarządzenia Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia Nr 99/2018/DSOZ z dnia 25 września 2018 r. wyłącznie na wynagrodzenia pielęgniarek i położnych.
Czytaj dalej poniżej…
Ad. 3
Odnosząc się do zagadnienia dotyczącego rodzaju pochodnych od wzrostu wynagrodzeń zasadniczych, jakie mogą być pokrywane przez świadczeniodawców z wykorzystaniem dodatkowych środków jakie otrzymują z NFZ na podstawie OWU na pokrycie pochodnych od wzrostu wynagrodzeń zasadniczych pielęgniarek i położnych, wyjaśniam, że w ślad za skierowanym do Pani pismem z dnia 26 lipca 2018 r. oraz w związku z pytaniami świadczeniodawców dotyczącymi uwzględniania i naliczania pochodnych wynikających z § 2 ust. 2 i § 4 ust. 5 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 października 2015 r., należy przyjąć, że z uwagi na nową regulację prawną polegającą na dodaniu na mocy rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2018 r. (Dz. U. z 2018 r. poz. 1681) – § 4a do treści rozporządzenia z dnia 14 października 2015 r., nakazującego obecnie w sposób kategoryczny przeznaczać w przypadku pielęgniarek i położnych wykonujących zawód w ramach stosunku pracy określone środki z Narodowego Funduszu Zdrowia na wzrost ich wynagrodzeń zasadniczych, powstaje konieczność dokonywania wykładni przepisu § 4 i 4a rozporządzenia z dnia 14 października 2015 r. przez pryzmat celu jaki ma być osiągnięty. Celem tym jest bez wątpienia zastąpienie pozbawionych cechy trwałości dodatków do wynagrodzeń wzrostem wynagrodzenia zasadniczego. Podwyższenie wynagrodzenia zasadniczego skutkuje co do zasady podwyższeniem, także innych składników wynagrodzenia obliczanych jako pochodna od płacy zasadniczej. Jako, że naliczenie i wzrost wysokości pochodnych dokonywany jest w oparciu o powszechnie obowiązujące przepisy prawa pracy w randze ustawy, nie ma możliwości ich wyłączenia przepisami rozporządzenia.
Takim składnikiem ustawowym jest z całą pewnością dodatek za wysługę lat określony w art. 65 ustawy z 15-04-2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2190 z póź. zm.). Powyższe oznacza, że jeżeli w danym podmiocie (publicznym lub niepublicznym), który ma zawartą umowę z NFZ, istnieje ustawowy obowiązek wypłaty dodatku za wysługę lat, który wynika wprost z przepisów w/w ustawy (ale także z regulaminu wynagrodzenia obowiązującego u danego świadczeniodawcy), wówczas taki dodatek może być wypłacany zgodnie z tymi przepisami (może zostać pokryty z wykorzystaniem środków otrzymanych przez świadczeniodawcę od płatnika świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie OWU), ale tylko od wysokości określonej w ustawie tj. nie przekraczającej 20% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego danego pracownika.
W związku z powyższym zasadnym wydaje się twierdzenie, że świadczeniodawca, dokonując wzrostu wynagrodzeń pielęgniarek i położnych na podstawie rozporządzenia z dnia 14 października 2015 r., przeznacza środki otrzymane na ten cel z Narodowego Funduszu Zdrowia na:
– podwyżkę wynagrodzenia zasadniczego pielęgniarek i położnych (o której mowa w § 4a rozporządzenia z 14 października 2015 r.) o kwotę co najmniej 1100 zł/1200 zł miesięcznie,
– podwyżkę dodatku za wysługę lat do wypłaty którego pracodawca jest obowiązany (do wysokości określonej w przepisach ustawowych) oraz
– pochodne wymienione expressis verbis w § 2 ust. 2 rozporządzenia z dnia 14 października 2015 r. (tj. dodatek za pracę w porze nocnej, dodatek za pracę w niedzielę i święta niebędące dla pracownika dniami pracy oraz składkami na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy).
Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia, wydając Zarządzenie nr 99/2018/DSOZ z dnia 25 września 2018 r. przyjął za podstawę kalkulację, koszty obejmujące koszty wzrostu wszystkich w/w wartości pochodnych wynikających z ustawy, które wzrosły z powodu zwiększenia wysokości wynagrodzenia zasadniczego o kwotę 1100 zł brutto i 1200 zł brutto.
Czytaj dalej poniżej…
W pozostałym zakresie Ministerstwa Zdrowia podtrzymuje swoje stanowisko wyrażone w piśmie z dnia 26 lipca 2018 r. znak PPP.024.25.2018.RJ. Świadczeniodawcy do średniego wzrostu miesięcznego wynagrodzenia przeznaczonego na podwyżki dla pielęgniarek i położnych wynikającego z rozporządzenia OWU nie powinni uwzględniać m.in. świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych, premii, nagród, czy też pracy w ramach dyżurów medycznych pielęgniarek i położnych. Ponadto wykładania przepisów rozporządzenia OWU nie daje również podstawy do zmniejszania przez świadczeniodawców otrzymanych od NFZ kwot celem wypłaty pielęgniarkom i położnym określonych świadczeń (np. tworzenia rezerwy finansowej, z przeznaczeniem jej na wypłacenie zwiększonych kwot świadczeń; ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy; nagród jubileuszowych; odpraw emerytalno-rentowych; ewentualnych odpraw z przyczyn ekonomicznych).
Kontrolę prawidłowości realizacji umowy zawartej z płatnikiem, w tym wydatkowania środków na wzrost wynagrodzeń dla pielęgniarek i położnych na podstawie OWU, przeprowadza n. Narodowy Fundusz Zdrowia w zakresie i na zasadach określonych przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r., o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1510 z późn. zm.).
Ad. 4
W załączeniu przekazuję pismo Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 28 grudnia 2018 r., w którym Fundusz wyjaśnia zróżnicowanie cen jednostek rozliczeniowych w zakresie kosztów świadczeń.
Jednocześnie informuję, że powyższe kwestie będą przedmiotem dalszych konsultacji między Ministrem Zdrowia a Prezesem NFZ, a o ostatecznych wynikach tych konsultacji NFZ poinformuje w odrębnym piśmie.
Odnosząc się do etapów realizacji pozostałych warunków Porozumienia z dnia 9 lipca 2018 r., należących do kompetencji Ministra Zdrowia, uprzejmie informuję, że realizowane są one na bieżąco, przy czym część postanowień tego Porozumienia już została zrealizowana, część z nich jest w trakcie realizacji, a część działań będzie podjęta w najbliższym czasie.
Z poważaniem
Łukasz Szumowski
