Interpelacja nr 226
do ministra zdrowia
w sprawie zagwarantowania pielęgniarkom i położnym minimalnego wynagrodzenia za pracę
Pani Minister, pielęgniarki zatrudnione w domach pomocy społecznej nie były objęte kolejnymi już regulacjami płacowymi wprowadzonymi w ochronie zdrowia, co spowodowało sytuację, w której zatrudnione w domach pomocy pielęgniarki są znacznie gorzej wynagradzane niż ich koleżanki zatrudnione w zakładach opieki zdrowotnej, chociaż wykonują pracę równie trudną i o takim samym charakterze, jak pielęgniarki zatrudnione np. w zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych.
Samorząd zawodowy pielęgniarek i położnych zwraca uwagę na pogłębiające się różnice w wysokości wynagrodzeń grupy pielęgniarek i położnych zatrudnionych w placówkach prowadzonych przez różne sektory, a wykonujących te same świadczenia, co może mieć charakter dyskryminujący.
Wyższe zarobki w placówkach ochrony zdrowia w porównaniu do jednostek pomocy społecznej przyczyniają się do odchodzenia pielęgniarek z dotychczasowego miejsca zatrudnienia, przez co pogarsza się już obecnie niewystarczająca opieka pielęgniarska dla mieszkańców domów opieki.
Pani Minister, w związku z powyższą sytuacją, jednocześnie wychodząc naprzeciw oczekiwaniom środowiska zawodowego pielęgniarek i położnych, proszę o odpowiedź na pytania:
1. Czy Pani resort zamierza zagwarantować pielęgniarkom i położnym bez względu na miejsce wykonywania pracy minimalne wynagrodzenie? Jeżeli tak, to kiedy i w jakiej kwocie zostanie ono określone?
2. Czy – patrząc z szerszej perspektywy na ten problem – planowane jest podjęcie prac nad jasnym określeniem awansu i ścieżki zawodowej pielęgniarek i położnych?
Z poważaniem
Poseł Beata Mazurek
Warszawa, dnia 6 grudnia 2007 r.
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia – z upoważnienia ministra –
na interpelację nr 226
w sprawie zagwarantowania pielęgniarkom i położnym minimalnego wynagrodzenia za pracę
Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację Posła na Sejm RP Pani Beaty Mazurek z dnia 18 grudnia 2007 r., nr SPS-023-226/07, w sprawie warunków płacowych pielęgniarek i położnych w domach pomocy społecznej oraz zagwarantowania minimalnego wynagrodzenia za pracę dla tej grupy zawodowej, uprzejmie proszę o przyjęcie poniższych wyjaśnień.
Wejście w życie reformy ochrony zdrowia z dniem 1 stycznia 1999 r. zmieniło warunki funkcjonowania domów pomocy społecznej w zakresie świadczenia usług zdrowotnych. Domy pomocy społecznej nie posiadają tytułu do świadczenia usług zdrowotnych, a jedynie mają umożliwić mieszkańcom domów korzystanie z tych usług. Mieszkańcy domów pomocy społecznej płacą składki na ubezpieczenie zdrowotne i należne są im świadczenia opłacane z Narodowego Funduszu Zdrowia, w tym również usługi pielęgniarskie świadczone w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. W przypadku braku zapewnienia usług pielęgniarskich świadczonych w ramach podstawowej opieki zdrowotnej w dostatecznej liczbie oraz na odpowiednim poziomie, zgodnie z art. 58 ust. 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, z późn. zm.), dom pomocy społecznej może pokryć wydatki ponoszone na niezbędne usługi pielęgnacyjne w zakresie wykraczającym poza uprawnienia wynikające z przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia oraz zatrudniać pielęgniarki w wymiarze niezbędnym do zaspokojenia potrzeb mieszkańców w zakresie opieki pielęgnacyjnej, po wykorzystaniu ich uprawnień do świadczeń zdrowotnych w ramach podstawowej opieki zdrowotnej.
Poprawa dostępności świadczeń zdrowotnych, szczególnie o charakterze pielęgnacyjnym, dla pensjonariuszy domów pomocy społecznej powinna ulec poprawie, jeśli świadczeniodawcy w szerszym zakresie będą wykorzystywać możliwości, jakie wiążą się z zapisem art. 2 ust. 2 a ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 17, poz. 89). Zakład opieki zdrowotnej w ramach swojej struktury organizacyjnej może bowiem wydzielić jednostkę organizacyjną w celu udzielania świadczeń zdrowotnych mieszkańcom domów pomocy społecznej.
Powyższe rozwiązanie jest jednym z możliwych sposobów poprawy dostępności do świadczeń zdrowotnych mieszkańców domów opieki społecznej, jest też przejawem realizacji postulatów pielęgniarek świadczących usługi o charakterze opiekuńczym, dotyczących możliwości realizowania świadczeń opieki zdrowotnej.
Odnosząc się do zagadnień związanych z podjęciem prac nad określeniem ścieżki zawodowej pielęgniarek i położnych, uprzejmie informuję, że planowane jest ponowne rozpoczęcie prac nad dwoma podstawowymi aktami prawnym regulującymi całość zagadnień z dziedziny pielęgniarstwa i położnictwa, tj. ustawą o zawodach pielęgniarki i położnej oraz ustawą o samorządzie pielęgniarek i położnych.
Uchwalenie nowych ustaw ma na celu uporządkowanie dotychczasowych przepisów oraz zaproponowanie nowych, bowiem obowiązujące ustawy były wielokrotnie nowelizowane, dlatego należy wyeliminować istniejące niejasności oraz doprecyzować rozwiązania merytoryczne zgodne z licznymi postulatami przedstawianymi przez samorząd pielęgniarek i położnych w celu stworzenia jednoznacznej podstawy normatywnej dla wykonywania działalności zawodowej w sferze pielęgniarstwa i położnictwa.
W powyższych ustawach oraz wydanych na ich podstawie aktach wykonawczych m.in. mają zostać unormowane zagadnienia dotyczące kształcenia przed i podyplomowego w zawodach pielęgniarki i położnej oraz rodzaj i zakres świadczeń medycznych możliwych do samodzielnej realizacji przez pielęgniarki i położne. Naczelnym założeniem ustawodawcy jest bowiem powiązanie możliwości awansowania i rozwoju zawodowego pielęgniarki, położnej z nabywaniem kompetencji do realizacji świadczeń opieki zdrowotnej w trakcie doskonalenia zawodowego.
Zgodnie z planem prac legislacyjnych Rady Ministrów projekty ustaw o zawodach pielęgniarki i położnej oraz o samorządzie pielęgniarek i położnych mają zostać rozpatrzone w II półroczu 2008 r.
Wynagrodzenie za pracę to jeden z podstawowych elementów prawnego stosunku pracy. Jest to świadczenie, które pracodawca obowiązany jest spełniać na rzecz pracowników stosownie do rodzaju, ilości i jakości wykonywanej pracy oraz posiadanych przez nich kwalifikacji. W myśl przepisów Kodeksu pracy strony stosunku pracy winny tak kształtować jego treść, by była ona zgodna z interesami obu stron. Oznacza to, iż wysokość wynagrodzenia zależy od zgodnej woli stron umowy o pracę zawartej pomiędzy pracownikiem i pracodawcą.
Podnoszona przez pielęgniarki i położne kwestia uregulowania minimalnej płacy dla tej grupy zawodowej na poziomie nie niższym niż 1,5 przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w sektorze przedsiębiorstw, budzi wiele kontrowersji. Dlatego też wprowadzenie minimalnego wynagrodzenia pracowników ochrony zdrowia w kwestiach ekonomicznych musi uwzględniać możliwości budżetu państwa, Narodowego Funduszu Zdrowia, pracodawców i nie powinny odbywać się kosztem dalszego zadłużenia pracodawców. Mając powyższe na względzie, podjęto działania zmierzające do kompromisowego rozwiązania powyższego problemu.
W Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej zgodnie z procedurą legislacyjną przygotowany został projekt zmian przepisów w Kodeksie pracy w sposób umożliwiający zachowanie prawa do rozszerzania każdego układu ponadzakładowego po dniu 31 grudnia 2008 r., co jest działaniem wychodzącym naprzeciw postulatom zgłaszanym m. in. przez Ogólnopolski Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych w odniesieniu do grupy pracowników ochrony zdrowia.
Wymieniony projekt był przedmiotem konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych. W wyniku konsultacji z partnerami społecznymi przeprowadzonych w trybie przewidzianym ustawą o związkach zawodowych oraz ustawą o organizacjach pracodawców, organizacje związkowe nie zgłosiły uwag, zaś organizacje pracodawców stanowisk nie zajęły. Także podczas uzgodnień międzyresortowych nie zgłoszono uwag do projektu, jedynie – stosownie do zaleceń Rządowego Centrum Legislacji – uzupełniono jego uzasadnienie oraz zasięgnięto opinii Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, która nie zgłosiła uwag.
Pragnę jednocześnie wskazać, że równocześnie z toczącym się procesem legislacyjnym zawarty został ponadzakładowy układ zbiorowy pracy dla pracowników zatrudnionych w stacjach sanitarno-epidemiologicznych obowiązujący od dnia 1 grudnia 2007 r.
W aktualnym stanie prawnym ministrowi zdrowia i właściwym statutowo organom ponadzakładowych organizacji związkowych reprezentujących tych pracowników przysługuje bowiem prawo do zawarcia tego układu na podstawie przepisu art. 9 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 107, poz. 1127, z późn. zm.).
Zawarcie ww. układu może wpłynąć znacząco na przyspieszenie realizacji postulatów zgłaszanych przez grupę zawodową pielęgniarek i położnych, gdyż niezwłocznie po wejściu w życie proponowanych zmian legislacyjnych możliwe byłoby rozpoczęcie prac nad jego rozszerzeniem na innych pracowników ochrony zdrowia.
Podsekretarz stanu
Marek Twardowski
Warszawa, dnia 9 stycznia 2008 r.
Zobacz także:
Informator Gazety i Portalu Pielęgniarek i Położnych – Podwyżki w ochronie zdrowia w latach 2006/2007 oraz 2008 i latach następnych.
Aktualności według działów – Pielęgniarka w szpitalu 'Spółka’
Aktualności według działów – wynagrodzenia pielęgniarek / protesty
Obowiązujące regulacje prawne według działów – wynagrodzenia pielęgniarek
-
siatka płac,
-
tabela zaszeregowania stanowisk pracy,
-
dodatki funkcyjne,
-
nagrody jubileuszowe, odprawy oraz dodatku za wysługę lat,
-
dodatek za pracę w porze nocnej, niedziele, święta, dni wolne od pracy,
-
dodatek za pracę w zespole wyjazdowym pogotowia ratunkowego,
