Interpelacja do ministra zdrowia w sprawie pielęgniarek anestezjologicznych

   Szanowny Panie Ministrze! Jak donosi prasa, w naszych szpitalach brakuje pielęgniarek anestezjologicznych. Skutki możemy odczuć lada miesiąc. Szpitale będą wykonywać mniej operacji, a do zabiegów kolejki będą dłuższe. Bloki operacyjne nie mogą normalnie pracować, bo brakuje pielęgniarek anestezjologicznych. Kolejki do operacji wydłużają się. A będzie jeszcze gorzej. Fachowcy wyjeżdżają, a na ich miejsce nie ma nowych. Trudno skusić fachowca po studiach pensją około 1500 zł. Na Zachodzie za pracę mogą dostać kilka razy tyle.

   W Polsce kilka lat temu zlikwidowano średnie szkoły pielęgniarskie. Teraz trzeba skończyć studia, by móc wykonywać zawód. Wydziały pielęgniarskie szkolą zbyt mało nowych kadr. Aby zostać pielęgniarką anestezjologiczną, trzeba też przejść szereg kursów. Podobne problemy są z lekarzami anestezjologami. Jest ich coraz mniej. Na ich miejsce jednak nie szkoli się odpowiedniej liczby nowych specjalistów. Okazuje się bowiem, że ministerstwo zdrowia zaniża ilość stażów anestezjologicznych, ogranicza też drastycznie liczbę miejsc na stosownych specjalizacjach. Lekarze kończą studia i nie mogą szkolić się dalej.

   Wobec powyższego pytam Pana Ministra:

   1. Czy prawdą jest, że w naszych szpitalach brakuje pielęgniarek anestezjologicznych?

   2. Czy prawdą jest, że ministerstwo zdrowia zaniża ilość stażów anestezjologicznych, ogranicza też drastycznie liczbę miejsc na stosownych specjalizacjach?

   3. Jakie kroki zamierza podjąć ministerstwo, aby zmienić ten stan rzeczy?

   Z poważaniem

   Poseł Anna Sobecka

   Toruń, dnia 6 grudnia 2006 r.

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia – z upoważnienia ministra – na interpelację w sprawie pielęgniarek anestezjologicznych

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na pismo z dnia 14 grudnia br. (znak: SPS-023-5778/06) dotyczące interpelacji poseł Anny Sobeckiej w sprawie pielęgniarek anestezjologicznych uprzejmie przedstawiam, co następuje.

   Podstawowym wskaźnikiem charakteryzującym zasoby pielęgniarek i położnych w kraju jest liczba osób uprawnionych do wykonywania zawodu pielęgniarki i położnej. Według danych GUS (rocznik statystyczny z 2005 r.) liczba osób wykonujących zawód pielęgniarki wynosi 177 501.

   Działania Ministerstwa Zdrowia, których efektem ma być zwiększenie liczby pielęgniarek pracujących w systemie ochrony zdrowia, koncentrują się w dwóch obszarach i dotyczą poprawy statusu ekonomicznego tych grup zawodowych w systemie ochrony zdrowia oraz zwiększenia limitów przyjęć na studia na kierunku pielęgniarstwo, jak również zwiększanie środków finansowych na to kształcenie oraz na kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych.

   Aktualnie na terenie kraju funkcjonuje 49 uczelni kształcących pielęgniarki, z czego 11 uczelni medycznych i 38 wyższych szkół zawodowych posiada akredytację Krajowej Rady Akredytacyjnej Szkolnictwa Medycznego na prowadzenie kierunku pielęgniarstwo. Kształcenie to jest traktowane priorytetowo przez Ministerstwo Zdrowia, co znajduje odzwierciedlenie w określaniu limitów miejsc dla tych kierunków studiów. Jednocześnie należy stwierdzić, iż limity określone na kształcenie na kierunku pielęgniarskim na rok akademicki 2006/2007 wzrosły blisko trzykrotnie w porównaniu do roku akademickiego 2005/2006.

   Transformacja kształcenia pielęgniarek i położnych miała na celu dostosowanie edukacji zawodowej pielęgniarek i położnych do wymogów prawa wspólnotowego w tym zakresie. Ponadto wprowadzenie systemu kształcenia pielęgniarek i położnych wyłącznie na poziomie wyższym, stanowiło także odpowiedź na postulaty środowiska zawodowego pielęgniarek i położnych.

   Jednocześnie należy zaznaczyć, iż tendencja przenoszenia kształcenia na poziom studiów wyższych nie jest jedynie domeną kształcenia w zawodach pielęgniarki i położnej. Dynamiczny rozwój nauk medycznych oraz rosnące wymagania wobec osób wykonujących zawody medyczne sprawiły, że kształcenie na poziom studiów wyższych przeniesione zostało również w innych zawodach medycznych m.in. w zawodzie fizjoterapeuty oraz analityka medycznego.

   Zmiany w systemie kształcenia pielęgniarek i położnych są również zgodne z zaleceniami agendy Światowej Organizacji Zdrowia – Regionalnego Biura ds. Pielęgniarstwa i Położnictwa, które postuluje, by kształcenie pielęgniarek i położnych organizowane w dobie głębokich zmian społecznych w krajach europejskich było zorientowane na zaspokojenie rosnącego zapotrzebowania społeczeństw na wysokiej jakości świadczenia zdrowotne udzielane przez pielęgniarki.

   Od 1990 r. tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki uzyskały 1.243 pielęgniarki, natomiast kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki ukończyły 7.362 pielęgniarki.

   Na podkreślenie zasługuje również fakt, iż w latach 2001-2003, w ramach Regionalnego Programu Restrukturyzacji w Ochronie Zdrowia, Minister Zdrowia przekazał Urzędom Marszałkowskim dotacje z budżetu państwa na kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych. W ramach tych środków z dofinansowania do specjalizacji oraz kursów kwalifikacyjnych w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki skorzystało 1.135 pielęgniarek.

   W ramach ustalonych limitów miejsc szkoleniowych na specjalizacje dla pielęgniarek i położnych w latach 2003-2006 dofinansowanych zostało 614 miejsc w odniesieniu do prowadzonych specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, a dofinansowanie jednego miejsca kształtowało się na poziomie od 3.300 zł do 4.120 zł.

   Poza tym czuwanie nad zabezpieczeniem potrzeb kadrowych w poszczególnych dziedzinach medycyny należy do zadań stawianych zarówno przed właściwymi konsultantami krajowymi, jak również przed konsultantami wojewódzkimi.

   Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 25 października 2002 r. w sprawie konsultantów krajowych i wojewódzkich (Dz.U. Nr 188, poz. 1583 z późn. zm.) konsultant wojewódzki sporządza opinię odnośnie potrzeb kadrowych w danej dziedzinie medycyny na terenie województwa, natomiast konsultant krajowy opiniuje potrzeby kadrowe w skali całego kraju.

   Jak wynika z informacji uzyskanych z Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wyższego współpraca konsultantów krajowych z wojewódzkimi powinna owocować m.in. wykreowaniem na danym terenie jak największej liczby miejsc szkoleniowych w jednostkach ˝akredytacyjnych˝ uprawnionych do prowadzenia szkolenia w danej dziedzinie medycyny, bowiem odbywanie specjalizacji lekarskich, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20 października 2005 r. w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów (Dz.U. Nr 213, poz. 1779) może odbywać się wyłącznie w jednostce spełniającej określone warunki. Uruchamianie nowych miejsc specjalizacyjnych jest ściśle uzależnione od posiadanych wolnych miejsc akredytacyjnych w danej specjalności. Brak wolnych miejsc akredytacyjnych wyklucza możliwość otwarcia nowych specjalizacji. Poza tym polityka uruchamiania poszczególnych miejsc specjalizacyjnych jest oparta na analizie potrzeb kadrowych województwa i planach wieloletnich, które stanowią podstawę podjęcia decyzji przez konsultantów wojewódzkich.

   Wojewódzkie Centra Zdrowia Publicznego informują konsultantów wojewódzkich o możliwościach uruchamiania miejsc specjalizacyjnych przed każdą sesją, a podejmowane przez nich decyzje są oparte o analizę potrzeb w zakresie liczby specjalistów w danej dziedzinie medycyny. Ministerstwo Zdrowia nie ogranicza ˝uruchamianych˝ miejsc szkoleniowych.

   Odnosząc się do liczby przyznawanych etatów rezydenckich, uprzejmie wyjaśniam, że jest ona uwarunkowana sytuacją finansową.

   Na postępowanie kwalifikacyjne, przeprowadzane w terminie 1 grudnia 2006 r. – 31 stycznia 2007 r. przyznano 4 323 miejsca szkoleniowe dla lekarzy i lekarzy dentystów w podstawowych i szczegółowych dziedzinach medycyny, w tym 807 rezydentur, z czego 148 (18,33%) rezydentur na specjalizację w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii.

   Liczba rezydentur w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii została znacznie zwiększona w porównaniu do dwóch poprzednich postępowań 1,3% – 6,2% ze względu na zwiększone zapotrzebowanie zgłaszane przez konsultanta krajowego oraz największy odsetek (16,82%) potencjalnej migracji zarobkowej anestezjologów spośród wszystkich grup lekarzy specjalistów (liczba wydanych zaświadczeń stanowi 670).

   Ponadto uprzejmie informuję, że liczba miejsc szkoleniowych w zakresie anestezjologii i intensywnej terapii na dzień 25 października 2006 r. stanowi 1 469 w 132 jednostkach ˝akredytacyjnych˝, natomiast według danych Naczelnej Rady Lekarskiej na koniec października 2006 r. liczba lekarzy aktywnych zawodowo z tytułem specjalisty w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii (tj. II stopień i tytuł specjalisty) wynosi 3 983.

   Przedstawiając powyższe informacje, uprzejmie proszę Pana Marszałka o ich przyjęcie.

   Z wyrazami szacunku

   Sekretarz stanu

   Bolesław Piecha

   Warszawa, dnia 29 grudnia 2006 r.