Poseł pyta ministra: Jakie kroki zamierza podjąć Pan Minister, aby zatrzymać exodus polskich pielęgniarek na Zachód w poszukiwaniu lepiej płatnej pracy?

7 min czytania
Aktualności

Interpelacja
do ministra zdrowia
w sprawie braku pielęgniarek


   Szanowny Panie Ministrze! Jak donosi prasa już dziś w polskich szpitalach brakuje pielęgniarek, a za cztery lata – według prognoz – ten niedobór przekroczy 61 tysięcy. W Klinice Onkologii i Hematologii Dziecięcej w Prokocimiu są 32 łóźka i tyle dzieci można przyjąć. żeby o nie zadbać, na dyżurze powinno być 15 pielęgniarek – a jest tylko osiem. Wkrótce część z nich pójdzie na urlopy. Kolejne dwie pielęgniarki wyjeżdżają do Anglii. Brak średniego personelu dotyka też intensywną terapię. Choć z Prokocimia statystycznie ubyło tylko 10% pielęgniarek, to niestety tych najlepiej wykształconych, których nie da się szybko zastąpić innymi. Nie jest wykluczone, że trzeba będzie znacznie ograniczać działalność, łączyć oddziały. Takie przykłady można mnożyć. Większość studentek, kończąc pielęgniarstwo, od razu przygotowuje się do wyjazdu za granicę. W Małopolsce średnia wieku pielęgniarek to 46,5 lat. A położnych 44,5 lat. Tygodniowo zgłasza się około 20 pielęgniarek po potwierdzenie kwalifikacji zawodowych potrzebnych do wyjazdu do pracy w UE. W samym województwie małopolskim w 2005 r. odeszło z pracy 1850 pielęgniarek, a przyszło tylko 400. Grozi to zapaścią systemową. Szkoły kształcą za mało pielęgniarek, do tego dochodzą żenująco niskie pensje. Szpital nie ma skąd wziąć, żeby je podwyższyć. Dyrektorzy szpitali oczekują, że rządzący dadzą wreszcie pracownikom ochrony zdrowia perspektywę, tak by ci ludzie chcieli wiązać życie ze szpitalem. Czechy i Słowacja swoim pielęgniarkom dały pensje w wysokości tysiąca ero brutto i zostały. W Wlk. Brytanii pielęgniarka zarabia do 11 tys. zł, w Finlandii do 9 tys. zł, w Szwecji – 7,8 tys. zł, w Hiszpanii – 4,3 tys. zł.
   Wobec powyższego pytam Pana Ministra:
   1. Czy prawdą jest, że za cztery lata niedobór pielęgniarek przekroczy 61 tysięcy?
   2. Czy Ministerstwo Zdrowia zdaje sobie sprawę z powagi sytuacji? Czy Ministerstwo Zdrowia posiada dane, ile w rzeczywistości pielęgniarek wyjechało z kraju?
   3. Jakie kroki zamierza podjąć Pan Minister, aby zatrzymać exodus polskich pielęgniarek na Zachód w poszukiwaniu lepiej płatnej pracy?
   Poseł Anna Sobecka


Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia – z upoważnienia ministra –
na interpelację w sprawie braku pielęgniarek


   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację Pani Poseł Anny Sobeckiej (znak: SPS-023-3516/06) w sprawie braku pielęgniarek, uprzejmie proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień.
   Podstawowym wskaźnikiem charakteryzującym zasoby pielęgniarek i położnych w kraju jest liczba osób uprawnionych do wykonywania zawodu pielęgniarki i położnej. Według danych przekazanych przez Naczelną Radę Pielęgniarek i Położnych w dniu 11 lipca 2006 r., liczba pielęgniarek posiadających prawo wykonywania zawodu wynosi 260 379 osób, liczba położnych posiadających prawo wykonywania zawodu położnej wynosi 32 103 osoby. Natomiast liczba zatrudnionych pielęgniarek wynosi 236 274, a zatrudnionych położnych 27 241. Razem uprawnionych do wykonywania zawodu pielęgniarki i położnej jest 292 482 osoby, czynnych zawodowo pozostaje 263 515 pielęgniarek i położnych.
   Odnosząc się do kwestii dotyczącej podejmowania przez pielęgniarki i położne pracy poza granicami kraju należy stwierdzić, iż art. 65 Konstytucji RP gwarantuje prawo do swobodnego wyboru i wykonywania zawodu oraz swobodnego wyboru miejsca pracy. Konstytucja RP zapewnia również prawo do swobodnego przemieszczania się, z tych też względów każdy dobrowolnie i bez żadnych ograniczeń może wybrać miejsce swojego pobytu.
   W związku z otwarciem z dniem 1 maja 2004 r. rynków pracy państw Unii Europejskiej dla polskich pracowników, Ministerstwo Zdrowia podjęło próbę przygotowania analizy procesu migracji personelu medycznego po roku obecności Polski w Unii Europejskiej.
   W październiku 2005 r. Rząd przyjął ˝Informację na temat zjawiska migracji personelu medycznego i kierunków działań ograniczających możliwe zagrożenia˝. Celem opracowania powyższego dokumentu było dokonanie oceny skali i przyczyn migracji personelu medycznego, określenie głównych tendencji i kierunków migracji oraz stanu zabezpieczenia kadr medycznych w kraju, a także opracowanie informacji dotyczących potrzeb kształcenia specjalistów ochrony zdrowia.
   Za podstawę do oszacowania skali zainteresowania wyjazdem za granicę przyjęto liczbę zaświadczeń wydanych w celu uznania kwalifikacji zawodowych w innych państwach członkowskich UE. W chwili obecnej nie jest jednak znana liczba osób, które podjęły pracę za granicą po przystąpieniu Polski do UE. Ilość wydanych zaświadczeń wskazuje jedynie na zainteresowanie podjęciem pracy za granicą i nie może stanowić podstawy do sporządzenia pełnej oceny skali migracji personelu medycznego. Można natomiast wnioskować, iż odpływ pielęgniarek i położnych z Polski nie jest obecnie procesem masowym i nie powinien w najbliższym czasie spowodować zagrożenia dla systemu ochrony zdrowia. Według stanu na dzień 30 czerwca 2005 r. po zaświadczenia potwierdzające posiadanie kwalifikacji zgodnych z wymaganiami wynikającymi z przepisów prawa Unii Europejskiej zgłosiła się liczba pielęgniarek i położnych stanowiąca 1% osób posiadających prawo wykonywania zawodu pielęgniarki i położnej.
   Według danych z dnia 1 stycznia 2006 r. wskaźnik ten kształtuje się na poziomie 1,4% liczby pielęgniarek i położnych, posiadających prawo wykonywania zawodu i zarejestrowanych w okręgowych izbach pielęgniarek i położnych. Obecnie trudno prognozować dalszy przebieg zjawiska migracji. Jednakże, mając na uwadze fakt, iż nadmierny odpływ wykwalifikowanych kadr medycznych może spowodować zagrożenie dla systemu ochrony zdrowia, zjawisko migracji pielęgniarek i położnych wymaga wnikliwej obserwacji oraz wdrożenia działań zapobiegających ewentualnym zagrożeniom. Dlatego też kontynuowany jest monitoring przedmiotowego zjawiska.
   Analizując przyczyny zjawiska migracji ustalono, iż najczęstszymi czynnikami warunkującymi podjęcie decyzji o migracji są: niskie wynagrodzenie w ochronie zdrowia, trudne warunki pracy oraz ograniczone możliwości rozwoju zawodowego.
   Jednocześnie podkreślić należy, iż jednym z rozwiązań mających zapobiec rozszerzeniu się skali migracji pielęgniarek i położnych są podejmowane w ostatnim czasie przez Rząd działania zmierzające do zwiększenia wysokości wynagrodzeń pracowników ochrony zdrowia.
   Trójstronny Zespół ds. Ochrony Zdrowia, zgodnie z poleceniem Prezesa Rady Ministrów, zajął się wypracowaniem propozycji rozwiązań, jakie stanowić będą podstawę do przeznaczenia możliwie największej części dodatkowych środków finansowych, które zgodnie z obecnymi przewidywaniami zasilą system ochrony zdrowia w 2007 r., na podwyższenie wynagrodzeń pracowników ochrony zdrowia. W skład specjalnie powołanego dla powyższego celu podzespołu działającego przy Trójstronnym Zespole weszli przedstawiciele strony rządowej, pracodawców działających w ochronie zdrowia oraz związków zawodowych zrzeszających pracowników ochrony zdrowia. W pracach uczestniczył również, w charakterze obserwatora, przedstawiciel Krajowego Komitetu Porozumiewawczego na Rzecz Wzrostu Wynagrodzeń Pracowników Służby Zdrowia. Opracowane rozwiązania mają umożliwić przekazanie zakładom opieki zdrowotnej dodatkowych środków finansowych z przeznaczeniem na podwyższenie o 30% wynagrodzeń, przy jednoczesnym określeniu ustawowych gwarancji, że środki te nie będą przez kierowników zakładów wykorzystane na inne cele. Sfinansowanie wzrostu wynagrodzeń możliwe będzie dzięki przeznaczeniu dodatkowych środków w wysokości ok. 4 mld zł, które wpłyną do Narodowego Funduszu Zdrowia w 2007 r.
   Szczegółowym uregulowaniem kwestii zatrudniania i wynagradzania w ochronie zdrowia zajmuje się, powołany zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów Nr 81 (M.P. Nr 35, poz. 387) z dnia 22 maja 2006 r., Międzyresortowy Zespół do Spraw Opracowania Zasad Zatrudniania i Wynagradzania w Ochronie Zdrowia. Przedmiotem prac Zespołu, w których uczestniczą przedstawiciele organizacji zrzeszających pracowników, pracodawców oraz samorządów zawodów medycznych, jest przeprowadzenie analizy obowiązujących regulacji prawnych i opracowanie na tej podstawie propozycji założeń rozwiązań legislacyjnych dotyczących zasad zatrudniania i wynagradzania w ochronie zdrowia.
   Analizując poziom zatrudnienia pielęgniarek w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym w Krakowie, który to szpital jest przedmiotem szczególnej troski Pani Poseł, stwierdzono, że obecny poziom zatrudnienia pielęgniarek wynosi 530 osób (wraz z pielęgniarkami zatrudnionymi w poradniach i gabinetach specjalistycznych). W Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym funkcjonuje obecnie 587 łóżek. Odnosząc to do stanu zatrudnienia z 2000 r., który wynosił 518 pielęgniarek przy funkcjonujących 560 łóżkach, można stwierdzić, że niedobór pielęgniarek w latach 2001-2006 nie uległ znacznemu zwiększeniu. Średnia wieku pielęgniarek zatrudnionych w powyższym szpitalu wynosi 37 lat (w tym dla pielęgniarek zatrudnionych na oddziałach szpitalnych 36 lat, dla pielęgniarek zatrudnionych w poradniach i gabinetach specjalistycznych 47 lat). Analizując strukturę wykształcenia, 10,6% pielęgniarek zatrudnionych w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym posiada wykształcenie wyższe, natomiast 89,4% – wykształcenie średnie. W okresie od stycznia 2005 r. do 30 czerwca 2006 r. umowę o pracę w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym rozwiązało 86 osób. Procentowo najwyższy wskaźnik osób, które rozwiązały prace, dotyczy Kliniki Onkologii i Hematologii Dziecięcej oraz Oddziału Przeszczepiania Komórek Krwiotwórczych.
   Dyrektor Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego podjął szereg kroków mających na celu zabezpieczenie wysokiej jakości opieki nad pacjentami przy aktualnym stanie zatrudnienia pielęgniarek. Działania dotyczą przede wszystkim podejmowania pracy w godzinach nadliczbowych, bieżącego korygowania obsady pielęgniarskiej w zależności od stopnia obłożenia łóżek na poszczególnych oddziałach, rozwijania transportu wewnątrzszpitalnego oraz zwiększenia zatrudnienia osób wykonujących czynności administracyjne w celu przejęcia części zadań o tym charakterze, dotychczas wykonywanych przez pielęgniarki. Jednak wzrost liczby zatrudnionych pielęgniarek możliwy jest, według opinii Dyrektora Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego, tylko wówczas, gdy znaczącemu zwiększeniu ulegną wynagrodzenia pielęgniarek.
   Wyrażam głębokie przekonanie, że wzrost wynagrodzeń pielęgniarek i położnych, osiągnięty w wyniku zmiany założeń legislacyjnych opracowanych przez Międzyresortowy Zespół do Spraw Opracowania Zasad Zatrudniania i Wynagradzania w Ochronie Zdrowia, stanie się czynnikiem motywującym do pozostania w zawodzie pielęgniarki i położnej.
   Z wyrazami szacunku
   Podsekretarz stanu
   Anna Gręziak

 

Komentarze

Oceń artykuł

Średnia ocen: 0 / 5. Ilość głosów: 0

Bądź pierwszym, który oceni wpis

8146 artykułów

O autorze

Czynny zawodowo specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej terapii. Były członek Okręgowej i Naczelnej Izby oraz delegat na Zjazd Krajowy samorządu zawodowego. Założyciel Ogólnopolskiego Portalu oraz Gazety Pielęgniarek i Położnych.
Artykuły
Zobacz także
AktualnościNie dla ustawy OZZPiPNowa siatka płacOdszkodowania dla pielęgniarek LMPielęgniarki z mgr pozywają szpitaleWynagrodzenia pielęgniarek

Związek pielęgniarek zapomniał o pielęgniarkach na umowach cywilnoprawnych?

2 min czytania
Sprawa wynagrodzeń pielęgniarek na umowach cywilno-prawnych… Do sejmowej komisji zdrowia wpłynęła petycja w sprawie „zmiany art. 5 ustawy z dnia 8 czerwca…
AktualnościNormy zatrudnieniaPielęgniarka - statystyki

Liczba pielęgniarek – MZ: stanu równowagi nie osiągniemy w ciągu najbliższego roku, czy pewnie i dwóch…

2 min czytania
Ministerstwo zdrowia o liczebności kadry pielęgniarskiej… W dniu 19 marca 2024 roku sejmowa podkomisja stała do spraw organizacji ochrony zdrowia rozpatrzyła informację…
Aktualności

Sprawdź wiedzę na temat żywienia wcześniaków.

1 min czytania
Szanowna Pielęgniarko/ Położna, Sprawdź swoją wiedzę o tym na co warto zwrócić uwagę w postępowaniu żywieniowym u „późnych wcześniaków” w wykładzie dr…
Komentarze