Personelu pielęgniarskiego w szpitalach nie przybywa
Obszar ochrony zdrowia w ostatniej dekadzie przeczechodzi znaczące przeobrażenia. Nie tylko organizacyjne ale także dotyczące uwarunkowań wykonywania poszczególnych zawodów medycznych. Warto spojrzeć na powyższy aspekt z perspektywy liczby zatrudnionych pielęgniarek w stacjonarnych szpitalach. Dane pochodza z cez.gov.pl. Zaskakujący jest fakt, że wybuch pandemii wcale nie wpłynął na zwiększenie liczby personelu pielęgniarskiego w stacjonarnej opiece medycznej.
Prawdopodobną przyczyną takiego stanu rzeczy było zwiększenie wymiaru liczby pracy godzin przez poszczególne pielęgniarki oraz migracja personelu pielęgniarskiego pomiędzy podmiotami leczniczymi.
Kolejnym czynnikiem, który miał wymusić zwiększenie liczby pielęgniarek na szpitalnych oddziałach była kwestia tzw. norm zatrudnienia. W zamian za działania organizacyjne mające na celu dostosowanie obsady pielęgniarskiej do wymogów norm, szpitale ochoczo likwidowały liczbę łóżek w rejestrach podmiotów leczniczych. Natomiast zlikwidowane na papierze łóżka zajęły miejsce… dostawki, które już w rejestrze nie figurują.
Liczba pielęgniarek wykonujących praktykę zawodową w szpitalach
Względem powyższych uwarunkowań warto spojrzeć na dane statystyczne dotyczące liczby personelu pielęgniarskiego w szpitalach stacjonarnych w latach 2010 – 2021 (stan na dzień 31 grudnia danego roku):
| ROK | LICZBA OSÓB |
| 2010 | 118 450 |
| 2011 | 120 614 |
| 2012 | 120 509 |
| 2013 | 119 559 |
| 2014 | 118 890 |
| 2015 | 118 432 |
| 2016 | 118 096 |
| 2017 | 116 936 |
| 2018 | 116 700 |
| 2019 | 117 622 |
| 2020 | 116 070 |
| 2021 | 116 102 |
Wniosek: liczba pielęgniarek od 2010 roku, w tym obszarze ochrony zdrowia utrzymuje się na zbliżonym poziomie. Być może jednym z czynników decydującym o dalszym, mimo wszystko, funkcjonowaniu szpitali w kontekście opieki pielęgniarskiej jest ogromna liczba dodatkowych godzin pracy, które wypracowują poszczególne pielęgniarki. Czyli coraz większa liczba pielęgniarek pracuje ponad 168 godzin miesięcznie – ponad wymiar jednego etatu.
Szpitale zdecydowanie oszczędzają na wypłacie tzw. godzin nadliczbowych. Wobec powyższego przyczyną, która może ma przemożny wpływ na powyższy stan rzeczy jest liczba pielęgniarek pracujących nie w oparciu o umowę o pracę ale umowy cywilnoprawne. Należy podkreślić, że umowy te często były propozycją nie do odrzucenia ze strony pracodawców, w zamian za rezygnację z umowy o pracę. Natomiast drugą stroną medalu jest fakt, że wiele obecnie pracujących pielęgniarek na umowach kontraktowych nie wyobraża sobie pracy w charakterze „pracownika”, w rozumieniu Kodeksu pracy.
Dodatkową przyczyną powyższej sytuacji, może być fakt, że kolejna grupa pielęgniarek na umowach o pracę podjęła w innych podmiotach leczniczych dodatkowe zatrudnienie w ramach umów cywilnoprawnych – umowa kontraktowa, umowa zlecenie.
Liczba pielęgniarek na umowach cywilnoprawnych rośnie lawinowo
Poniżej dane prezentujące skalę wzrostu liczby pielęgniarek pracujących na umowach cywilnoprawnych w latach 2010 – 2021 (stan na dzień 31 grudnia danego roku):
| ROK | LICZBA OSÓB |
| 2010 | 7 152 |
| 2011 | 8 056 |
| 2012 | 10 684 |
| 2013 | 13 616 |
| 2014 | 12 001 |
| 2015 | 15 880 |
| 2016 | 16 724 |
| 2017 | 20 504 |
| 2018 | 24 287 |
| 2019 | 27 168 |
| 2020 | 28 458 |
| 2021 | 33 438 |
Wniosek: liczba pielęgniarek od 2010 roku, w tym obszarze ochrony zdrowia, wykonujących zawód na podstawie umów cywilnoprawnych wzrosła z 7 tys. do 35 tys. czyli czterokrotnie!
Procentowy wzrost umów cywilnoprawnych pielęgniarek zatrudnionych w szpitalach
Przyjmując do wiadomości fakt, że liczba pielęgniarek pracujących w szpitalach stacjonarnych nie uległa większym wahaniom od 2010 roku, a nawet ma tendencję spadkową, można się pokusić o przedstawienie realnego procentowego udziału pielęgniarek kontraktowych w tym zakresie świadczeń zdrowotnych. Przedmiotowe dane zamieściliśmy w poniższej tabeli.
| ROK | % OSÓB NA UMOWACH KONTRAKTOWYCH |
| 2010 | 6% |
| 2011 | 6,6% |
| 2012 | 8,8% |
| 2013 | 11,3% |
| 2014 | 10% |
| 2015 | 13,4% |
| 2016 | 14,1% |
| 2017 | 17,5% |
| 2018 | 20,8% |
| 2019 | 23% |
| 2020 | 24,5% |
| 2021 | 28,8% |
Wniosek: procent pielęgniarek pracujących w stacjonarnych szpitalach w oparciu o umowy cywilnoprawne osiągnął pułap prawie 30%.
Opracowanie własne pielegniarki.info.pl, na podstawie danych z cez.gov.pl
