Z redakcyjnej poczty: Czy tutuł magistra pielęgniarstwa wystarcza do pracy w środowisku, czy potrzebny jest kurs środowiskowo -rodzinny?

11 min czytania
Aktualności
Kto ma większe uprawnienia magister pielęgniarstwa czy … ? Zobacz do jakich paradoksów doprowadzają obecnie obowiązujące regulacje prawne – rozporządzenia MZ oraz zarządzenia prezesa NFZ.

 

Przewodnicząca poseł Małgorzata Stryjska (PO): 

Pani minister, dochodzą do mnie sygnały od pielęgniarek szkolnych, że w szkole świadczeń może udzielać higienistka szkolna, a pielęgniarka z tytułem magistra, która przeszła szkolenie pełne, łącznie z higieną szkolną, nie ma prawa kontraktować świadczeń w szkole. Podobno jest to wielki problem, bo wiele pielęgniarek z tytułem magistra nie będzie mogło pracować w szkołach. To ma obowiązywać w kontraktowaniu na rok 2008. Jest to więc pilna sprawa. Trzeba przeanalizować, czy liczba godzin na studiach magisterskich w zakresie higieny szkolnej jest wystarczająca i dlaczego wprowadzono ograniczenie, że higienistka szkolna ma prawo do udzielania świadczeń w szkole, a pielęgniarka z tytułem magistra nie.

(….)

Pani minister, jeżeli są problemy z odpowiedzią na moje pytanie dotyczące pielęgniarek szkolnych, prosiłabym o pilne udzielenie pisemnej odpowiedzi. Nie wiąże się to bezpośrednio z przedmiotową ustawą, ale jest to problem wymagający pilnego rozwiązania.

Podsekretarz stanu w MZ Anna Gręziak:

Odnosząc się do pytania pani przewodniczącej, powiem, że rzeczywiście nie dotyczy to tej ustawy. Chodzi o ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych i ogólne warunki zawierania umów. Wydaje mi się – wypowiadam teraz swoje zdanie, nieoparte na gruntownej analizie tych przepisów – że higienistka jest dla szkoły tańszym wykonawcą świadczenia aniżeli pielęgniarka. Przygotujemy odpowiedź dla pani poseł, ale nie wiem, czy w najbliższym czasie, przed najbliższym kontraktowaniem, będzie ona skutkować jakąkolwiek zmianą. Trzeba sprawdzić, czy są to wymagania stawiane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, czy wynikają wprost z zapisów ustawy. W zależności od tego albo będzie możliwa interwencja i zmiana tego, albo nie.

Przewodnicząca poseł Małgorzata Stryjska (PO):

Pani minister, ja nie wiem, na czym ma polegać zmiana, ale pielęgniarki z tytułem magistra, które pracują w szkołach, w nowych warunkach kontraktowania nie będą mieć takiej możliwości. Ja o tym słyszałam z kilku źródeł. Zgłaszały mi to również pielęgniarki. Jest to problem do pilnego rozpatrzenia i naprawienia.

Poseł Mirosława Masłowska (PiS):

Czy nie chodzi o pielęgniarkę środowiskową? W tej chwili została zmieniona specjalizacja. Wiele pielęgniarek szkolnych przeszło szkolenie na pielęgniarkę środowiskową, a to jest szersza specjalizacja. Ten problem istnieje w szkoleniu magistrów pielęgniarstwa.

Przewodnicząca poseł Małgorzata Stryjska (PO):

Godziny są wypracowane, a każe się pielęgniarkom z tytułem magistra na nowo szkolić i odbywać kurs, żeby mogły udzielać świadczeń jako pielęgniarki szkolne. To jest pilna prawa.

Podsekretarz stanu w MZ Anna Gręziak:

Pani przewodnicząca, prosiłabym o umożliwienie zabrania głosu pani dyrektor Jolancie Skolimowskiej.

Zastępca dyrektora Departamentu Pielęgniarek i Położnych MZ Jolanta Skolimowska:

To zagadnienie – jak powiedziała pani minister – nie dotyczy naszego projektu, niemniej jednak ten problem bezustannie wraca. W ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych jest wskazana definicja pielęgniarki w środowisku nauczania i wychowania. Ta definicja mówi o tym, że pielęgniarka, która kandyduje do podpisania umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia, powinna posiadać takie kwalifikacje, jak ukończona specjalizacja z zakresu pielęgniarstwa rodzinnego lub kurs kwalifikacyjny. Dotyczy to także magistrów pielęgniarstwa, chociaż w tym kontekście należałoby na sprawę spojrzeć w taki sposób, że pielęgniarka, która ma tytuł magistra, może w skróconym czasie skończyć tę specjalizację lub w skróconym czasie ukończyć kurs kwalifikacyjny. Jeśli porównamy to ze świadczeniami, które są kontraktowane z higienistką i alternatywnie z pielęgniarką, to rzeczywiście tak jest, że higienistka ma mniejszy zakres zadań i obowiązków niż pielęgniarka w środowisku nauczania i wychowania. W obecnym systemie kształcenia podyplomowego nie mamy alternatywnych rozwiązań i propozycji dla magistrów pielęgniarstwa, w odniesieniu do których chcielibyśmy, żeby podnosili swoje kwalifikacje do poziomu specjalistów lub osób z ukończonym kursem kwalifikacyjnym. Dla magistrów pielęgniarstwa w ustawie o zawodach pielęgniarki i położnej jest wskazana ścieżka skróconego trybu uzyskania takiego tytułu. Być może w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych można by przewidzieć taką zmianę. Podobnie jest w przepisie dotyczącym lekarzy, że lekarz, który wykonuje świadczenia w podstawowej opiece zdrowotnej, jest zobligowany do tego, żeby posiadać specjalizację z medycyny rodzinnej lub jest to lekarz, który rozpoczął specjalizację w tej dziedzinie. Zatem na lekarzy również jest nałożony obowiązek doskonalenia swojej wiedzy i umiejętności w tym zakresie, uzyskiwania specjalizacji. Natomiast w przypadku magistra pielęgniarstwa propozycja rezygnacji z tego jest być może alternatywą, ale pozbawi te osoby możliwości podnoszenia swoich kwalifikacji.

Przewodnicząca poseł Małgorzata Stryjska (PO):

Jeżeli jednak te osoby w trakcie studiów magisterskich miały w tym zakresie więcej godzin kształcenia, niż przewiduje kurs kwalifikacyjny, to staje się to bezsensem. One nie podniosą swoich kwalifikacji, tylko powtórzą część swoich studiów. A kurs kosztuje 1500 zł – tak informowały mnie pielęgniarki. Wygląda to tak, jakby ściągano pieniądze z pielęgniarek, które przecie dużo nie zarabiają.

Zastępca dyrektora departamentu MZ Jolanta Skolimowska:

Dla równowagi podam przykład. Do departamentu zgłaszają się osoby, które ukończyły magisterskie studia pielęgniarskie, gdzie w trakcie kształcenia miały od 100 do 150 godzin w zakresie ratownictwa medycznego. Zwracają się one do Ministerstwa Zdrowia o to, żeby uznać te kwalifikacje w ramach kształcenia ratowników medycznych. Są magistrami pielęgniarstwa i przeszły cykl kształcenia w ratownictwie medycznym wynoszący 150 godzin. A przypominam, że kształcenie ratownika medycznego na poziomie licencjatu wynosi 3600 godzin.

Przewodnicząca poseł Małgorzata Stryjska (PO):

Myślę, że zakończymy tę dyskusję. Jednak warto by porównać kurs kwalifikacyjny ze studiami magisterskimi pod takim kątem, czy na studiach nie jest tych godzin więcej niż na kursie kwalifikacyjnym.

Zastępca dyrektora departamentu MZ Jolanta Skolimowska:

Sądzę, że magistrowie pielęgniarstwa decydują się raczej na skończenie specjalizacji w celu uzyskania tytułu specjalisty, natomiast pielęgniarki, które wykształciły się w poprzednim systemie, kończą kursy kwalifikacyjne, dzięki czemu również mogą zawierać umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia jako świadczeniowadwcy.

Opracowano na podstawie fragmentów stenogramów z posiedzenia sejmowej komisji zdrowia w dniu 19 czerwca 2007 roku.

 


Wyjaśnienia redakcji Portalu Pielęgniarek i Położnych

Jakie zapisy spowodowały sytuację, która była przedmiotem wyżej cytowanej dyskusji podczas posiedzenia sejmowej komisji zdrowia w dniu 19 czerwca 2007 roku. Narodowy Fundusz Zdrowia w INFORMACJI O WARUNKACH ZAWARCIA UMOWY O UDZIELANIE ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ  w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna z dnia 9 listopada 2006 roku, określił między innymi, jakie kwalifikacje będą wymagane od pielegniarki/położnej rodzinnej oraz pielegniarki szkolnej.

Uregulowano tę kwestię w następujący sposób:

 Rozdział IV
Świadczenia pielęgniarki POZ

(….)

§ 14
Wymagane kwalifikacje
Świadczenia mogą być udzielane przez pielęgniarki posiadające:
a)prawo wykonywania zawodu,
b)aktualne zaświadczenie o wpisie do rejestru pielęgniarek prowadzonego przez właściwą okręgową radę pielęgniarek i położnych,
c)kwalifikacje określone w art. 5 pkt 25 ustawy lub tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa.

Rozdział V
Świadczenia położnej POZ
 

(….)

§ 20
Wymagane kwalifikacje
Świadczenia mogą być udzielane przez położne posiadające:
a)prawo wykonywania zawodu położnej,
b)aktualne zaświadczenie o wpisie do rejestru położnych, prowadzonego przez właściwą okręgową radę pielęgniarek i położnych,
c)kwalifikacje określone w art. 5 pkt 28 ustawy lub tytuł zawodowy magistra położnictwa lub tytuł magistra pielęgniarstwa.

Rozdział VI
Świadczenia pielęgniarki szkolnej

(….)

§ 26
Wymagane kwalifikacje
Świadczenia mogą być udzielane przez pielęgniarki szkolne posiadające prawo wykonywania zawodu oraz posiadające aktualne zaświadczenie o wpisie do rejestru pielęgniarek, prowadzonego przez właściwą okręgową radę pielęgniarek i położnych, a także kwalifikacje określone w art. 5 pkt 25 ustawy lub tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa.

Wniosek:  w tych trzech powyżej przedstawionych przypadkach osoba posiadająca tytył magistra pielęgniarstwa posiadała kwalifikacje do wykonywania świadczeń w zakresie kompetencji pielęgniarki/położnej środowiskowej-rodzinnej oraz pielegniarki szkolnej.

Natomiast NFZ znowelizował w dniu 1 lutego 2007 roku "Informacjię o warunkach zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna".

Co się zmieniło?  Powyżej zaprezentowane zapisy brzmią od 1 lutego następująco:

Rozdział IV
Świadczenia pielęgniarki POZ

(….)

"§ 14

Wymagane kwalifikacje

1. Świadczenia mogą być udzielane przez pielęgniarki posiadające:

a) prawo wykonywania zawodu,

b) aktualne zaświadczenie o wpisie do rejestru pielęgniarek prowadzonego przez właściwą okręgową radę pielęgniarek i położnych,

c) kwalifikacje określone w art. 5 pkt. 25 ustawy odpowiednie do zakresu świadczeń będących przedmiotem umowy lub tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa.

2. Dla umów odbiegających od wymogów określonych w ust. 1 ustala się okres dostosowawczy, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia 2007 r.",

Rozdział V
Świadczenia położnej POZ
 

(….)

§ 20

Wymagane kwalifikacje

1. Świadczenia mogą być udzielane przez położne posiadające:

a) prawo wykonywania zawodu położnej,

b) aktualne zaświadczenie o wpisie do rejestru położnych, prowadzonego przez właściwą okręgową radę pielęgniarek i położnych,

c) kwalifikacje określone w art. 5 pkt. 28 ustawy odpowiednie do zakresu świadczeń będących przedmiotem umowy lub tytuł zawodowy magistra położnictwa lub tytuł magistra pielęgniarstwa,

2. Dla umów odbiegających od wymogów określonych w ust. 1 ustala się okres dostosowawczy, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia 2007 r.",

Rozdział VI
Świadczenia pielęgniarki szkolnej

(….)

§ 26

Wymagane kwalifikacje

1. Świadczenia mogą być udzielane przez pielęgniarki posiadające:

a) prawo wykonywania zawodu,

b) aktualne zaświadczenie o wpisie do rejestru pielęgniarek, prowadzonego przez właściwą okręgową radę pielęgniarek i położnych,

c) posiadające kwalifikacje określone w § 4 pkt. 3 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie zakresu i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą (Dz.U. Nr 282 poz. 2814),

– albo higienistki szkolne.

2. Dla umów odbiegających od wymogów określonych w ust. 1 ustala się okres dostosowawczy, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia 2007 r.

Wniosek: Nadal osoba posiadająca tytuł magistra może według NFZ wykonywać świadczenia w zakresie kompetencji pielęgniarki/położnej środowiskowej-rodzinnej.

Natomiast metamorfoza zapisów dotyczących pielęgniarki szkolnej w zakresie wymaganych kwalifikacji spowodowała, że:

  • magister pielęgniarstwa (bez dodatkowych szkoleń specjalizacyjnych lub kursu kwalifikacyjnego) według NFZ nie ma uprawnień do wykonywania świadczeń w zakresie  kompetencji pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania,

  • takie kompetencje posiada: pielęgniarka, która ukończyła szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie pielęgniarstwa środowiska nauczania i wychowania lub ukończyła kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa środowiska nauczania i wychowania,

  • oraz higienistka szkolna.

Warto dodać, że higienistka szkolna nie posiada prawa wykonywania zawodu pielęgniarki.

Ale to nie koniec naszej wycieczki po "radosnej twórczości NFZ". Otóż w dniu 24 kwietnia 2007 roku NFZ po raz kolejny znowelizował "Informacjię o warunkach zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna".

Co się zmieniło tym razem?  Powyżej zaprezentowane zapisy brzmią od 24 kwietnia następująco:

Rozdział IV
Świadczenia pielęgniarki POZ

(….)

§ 14.

Wymagane kwalifikacje
1. Świadczenia mogą być udzielane przez pielęgniarki posiadające:
a) prawo wykonywania zawodu,
b) kwalifikacje określone w art. 5 pkt. 25 ustawy odpowiednie do zakresu świadczeń będących przedmiotem umowy lub tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa.
2. Dla umów odbiegających od wymogów określonych w ust. 1 lit. b) ustala się okres dostosowawczy, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia 2007 r.

Rozdział V
Świadczenia położnej POZ
 

(….)

§ 20.

Wymagane kwalifikacje
1. Świadczenia mogą być udzielane przez położne posiadające:
a) prawo wykonywania zawodu położnej,
b) kwalifikacje określone w art. 5 pkt. 28 ustawy odpowiednie do zakresu świadczeń będących przedmiotem umowy lub tytuł zawodowy magistra położnictwa lub tytuł magistra pielęgniarstwa,
2. Dla umów odbiegających od wymogów określonych w ust.1 lit. b) ustala się okres dostosowawczy, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia 2007 r.

Rozdział VI
Świadczenia pielęgniarki szkolnej

(….)

Świadczenia mogą być udzielane przez pielęgniarki posiadające:
a) prawo wykonywania zawodu,
b) posiadające kwalifikacje określone w § 4 pkt. 3 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie zakresu i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą (Dz.U. Nr 282, poz.2814 i z 2007 r. Nr 56, poz.379),
2. Dla umów odbiegających od wymogów określonych w ust. 1 lit. b) ustala się okres dostosowawczy, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia 2007 r.

Wniosek: Nadal osoba posiadająca tytuł magistra może według NFZ wykonywać świadczenia w zakresie kompetencji pielęgniarki/położnej środowiskowej-rodzinnej.

Natomiast dalsza metamorfoza zapisów dotyczących pielęgniarki szkolnej w zakresie wymaganych kwalifikacji spowodowała, że:

  • magister pielęgniarstwa (bez dodatkowych szkoleń specjalizacyjnych lub kursu kwalifikacyjnego) według NFZ nie ma uprawnień do wykonywania świadczeń w zakresie  kompetencji pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania,
  • takie kompetencje posiada: pielęgniarka, która ukończyła szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie pielęgniarstwa środowiska nauczania i wychowania lub ukończyła kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa środowiska nauczania i wychowania ,
  • oraz higienistka szkolna.

Warto dodać, że higienistka szkolna nie posiada prawa wykonywania zawodu pielęgniarki.

Wnioski końcowe:

Radosna twórczość NFZ spowodowała, że higienistka szkolna, która nie posiada prawa wykonywania zawodu pielęgniarki, ma uprawnienia do udzielania świadczeń w zakresie kompetencji zakresie kompetencji pielęgniarki/położnej środowiskowej-rodzinnej. Natomiast  magister pielęgniarstwa nie.

Ponadto sprawą bulwersującą jest czas trwania okresu dostosowawczego jaki zastosowano wobec pielegniarek i położnych podstawowej opieki zdrowotnej w zakresie wymogów kwalifikacyjnych!  Ten czas to 10 miesięcy. Przez dziesięć miesięcy osoby, które nie spełniają wymogów kwalifikacyjnych mają:

  • odbyć dwuletnią specjalizację lub
  • kurs kwalifikacyjny.

I jeszcze jedna uwaga. Jaki jest postępowanie w powyższej sprawie Naczelnej Izby PiP? Otóż w 2004 roku, kiedy ministerstwo zdrowia przedstawiało  projekt przedmiotowego rozporządzenia z zapisem:

"§ 4. Profilaktyczną opiekę zdrowotną sprawują:
(…)
3) pielęgniarka, która ukończyła szkolenie specjalistyczne w dziedzinie pielęgniarstwa środowiska nauczania i wychowania lub ukończyła kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa środowiska nauczania i wychowania, zwana dalej „pielęgniarką”, albo higienistka szkolna."

Naczelna Izba PiP wnioskowała o:

  • wykreślenie z powyższego zapisu słów "albo higienistka szkolna",
  • ale dopisać w §4 pkt 3. o treści: "albo higienistka szkolna",
  • rozdzielenie zadań, do których wykonywania byłaby uprawniona pielęgniarka i higienistka szkolna, gdyż "niedopuszczalne jest równorzędne traktowanie uprawnień pielęgniarki i higienistki szkolnej".

Wniosek: Naczelna Rada PiP poparła w 2004 roku rozwiązanie zaproponowane przez ministra zdrowia, polegające na przyznaniu prawa do wykonywania świadczeń w zakresie kompetencji pielęgniarki szkolnej tylko osobom posiadającym ukończoną specjalizację lub kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa środowiska nauczania i wychowania oraz higienistkom szkolnym -osobom bez prawa wykonywania zawodu pielęgniarki. 

Gwoli sprawiedliwości należy dodać jeszcze jedną uwagę. Czy NFZ mógł inaczej postąpić? Wyżej przedstawione wymogi kwalifikacyjne wobec pielęgniarki szkolnej określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie zakresu i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą (Dz.U. Nr 282 poz. 2814), które obowiązuje od początku 2005 roku!!! Dlaczego do tej pory (do końca 2007 roku) mógł NFZ kontraktować świadczenia w zakresie higieny szkolnej przez osoby nie posiadające kwalifikacji zgodnych z rozporządzeniem MZ? Dlaczego nie może tych świadczeń kontraktować na starych zasadach? Dlaczego jest taki krótki okres dostosowawczy?

Wnioski końcowe: słów mi brak, a przeklinąć tutaj nie wypada. 

Zapraszam do dyskusji.
  

Mariusz Mielcarek

 


 

Komentarze

Oceń artykuł

Średnia ocen: 0 / 5. Ilość głosów: 0

Bądź pierwszym, który oceni wpis

8148 artykułów

O autorze

Czynny zawodowo specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej terapii. Były członek Okręgowej i Naczelnej Izby oraz delegat na Zjazd Krajowy samorządu zawodowego. Założyciel Ogólnopolskiego Portalu oraz Gazety Pielęgniarek i Położnych.
Artykuły
Zobacz także
AktualnościWynagrodzenia pielęgniarek

Pielęgniarki – petycja w sprawie dodatku stażowego i nagrody jubileuszowej.

2 min czytania
Sprawa dodatku stażowego i nagród jubileuszowych dla pielęgniarek i położnych… Do sejmowej komisji ds. petycji wpłynęła petycja w zakresie określenia, że do…
AktualnościSzkolenia pielęgniarek i położnych

Pielęgniarki - władze izby pielęgniarek miały posiedzenia w Collegium Humanum.

1 min czytania
Współpraca izby pielęgniarek z Collegium Humanum… W dwóch artykułach redakcyjnych Ogólnopolskiego Portalu Pielęgniarek i Położnych informowaliśmy czytelników o współpracy władz izby pielęgniarek…
Aktualności

Zarządzanie w ochronie zdrowia – rozwijaj się na studiach podyplomowych

2 min czytania
Chcesz w przyszłości zająć się zarządzaniem jednostką leczniczą albo podmiotem działającym w sektorze ochrony zdrowia? Jako pielęgniarka masz już cenne doświadczenie w…
Komentarze