Proszę podać mi szczegółowy wykaz leków, które może podać pielęgniarka bez zlecenia lekarza.
Odpowiedź redakcji Portalu Pielęgniarek i Położnych
Kwestię leków, które może samodzielnie podać pielęgniarka lub położna reguluje rozporządzenie w sprawie zakresu i rodzaju świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych, wykonywanych przez pielęgniarkę samodzielnie, bez zlecenia lekarskiego, oraz zakresu i rodzaju takich świadczeń wykonywanych przez położną samodzielnie.
Pielęgniarka jest uprawniona do wykonywania samodzielnie bez zlecenia lekarskiego świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych. Uprawnienia te są przyznane pod warunkiem odbycia np. kursu specjalistycznego, kwalifikacyjnego lub uzyskaniem tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa. Ponadto pielęgniarka uprawniona jest do podania pacjentowi doraźnie w nagłych przypadkach, bez zlecenia lekarskiego leków wymienionych w załączniku nr 2 do rozporządzenia ministra zdrowia i opieki społecznej.
Natomiast w rozporządzeniu ministra zdrowia z dnia 16 grudnia 2002 roku i znowelizowanego w dniu 10 listopada 2006 określono wykaz produktów leczniczych, które mogą być doraźnie dostarczane w związku z udzielanym świadczeniem zdrowotnym, oraz wykazu produktów leczniczych wchodzących w skład zestawów przeciwwstrząsowych, ratujących życie. Rozporządzenie ma trzy załączniki:
1. wykaz produktów leczniczych, które mogą być doraźnie dostarczane w związku z udzielanym rodzajem świadczenia zdrowotnego,
2. wykaz produktów leczniczych wchodzących w skład zestawu przeciwwstrząsowego, ratującego życie, które mogą być dostarczane przez lekarza, lekarza stomatologa, felczera (starszego felczera),
3. wykaz produktów leczniczych wchodzących w skład zestawu przeciwwstrząsowego, ratującego życie, które mogą być podane przez pielęgniarkę, położną.
Należy także dodać, że zgodnie z par. 1, punktem 3, literą n rozporządzenia w sprawie zakresu i rodzaju świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych, wykonywanych przez pielęgniarkę samodzielnie, bez zlecenia lekarskiego, oraz zakresu i rodzaju takich świadczeń wykonywanych przez położną samodzielnie pielęgniarka jest uprawniona do "podawania dożylnego leków oraz kroplowego przetaczania dożylnego płynów w ramach postępowania w resuscytacji krążeniowo-oddechowej według obowiązujących standardów postępowania w stanach naglących, pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego". Rozporzadzenie nie konkretyzuje o jaki kurs specjalistyczny chodzi. Należy się domyślać, że o kurs specjalistyczny RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO – ODDECHOWA. Można wyciągnąć również wniosek, że do wykonywania ww.czyności upoważniona jest pielęgniarka posiadająca specjalizację w zakresie pielęgniarstwa ratunkowego oraz anestezjologicznego i intensywnej opieki, a także kardiologicznego.
Wobec powyższego, z uwagi na leki zawarte w załączniku nr 2, które może podać doraźnie w nagłych przypadkach samodzielnie bez zlecenia lekarskiego pielęgniarka oraz w załączniku w sprawie wykazu produktów leczniczych wchodzących w skład zestawu przeciwwstrząsowego, ratującego życie, które mogą być podane przez pielęgniarkę, położną i nieprecyzyjne określenie" podawania dożylnego leków oraz kroplowego przetaczania dożylnego płynów w ramach postępowania w resuscytacji krążeniowo-oddechowej według obowiązujących standardów postępowania w stanach naglących" nie jest możliwe szczegółowe podanie jakie leki może podać samodzielnie pielęgniarka bez zlecenia lekarskiego. Mogą to być leki wymienione w ww. cytowanych załącznikach oraz stosowane w ramach postępowania w resuscytacji krążeniowo-oddechowej według obowiązujących standardów.
Mariusz Mielcarek
