Czym jest witamina C i jakie ma znaczenie w organizmie?
Witamina C, inaczej kwas askorbinowy, to silny przeciwutleniacz, który znajduje zastosowanie w medycynie i kosmetyce. Właściwości witaminy C są bardzo szerokie, stąd bardzo ważne, aby dbać o jej dostosowaną do zapotrzebowania podaż przez cały rok. Witamina C wspomaga wchłanianie żelaza i aktywację licznych enzymów, poza tym bierze udział w powstawaniu erytrocytów, aminokwasów, hormonów steroidowych i neuroprzekaźników. Ma znaczenie dla kondycji zębów i dziąseł, a poza tym dla kondycji chrząstek stawowych. Przyczynia się do uszczelnienia naczyń krwionośnych, a także do ochrony przeciw wolnym rodnikom, poza tym zmniejsza ryzyko odwapnienia kości i wspomaga procesy gojenia się. Na tym jej cenne dla zdrowia właściwości się nie kończą, gdyż jej rola w organizmie jest nieoceniona.
Do niedawna sądzono, że stosowanie witaminy C w czasie infekcji pomaga walczyć z chorobą, tymczasem dziś już mówi się raczej, że istotne jest regularne przyjmowanie witaminy C, zanim jeszcze do infekcji dojdzie. W ten sposób można zminimalizować ryzyko zachorowania lub sprawić, że organizm lepiej i szybciej poradzi sobie z infekcją. Podstawowym elementem dostarczania witaminy C do organizmu powinna być zdrowa dieta, a nie tabletki czy kapsułki, jednak w przypadku trudności z pokryciem zwiększonego dziennego zapotrzebowania na ten składnik, zasadna może być suplementacja. Zanim jednak po nią sięgniemy, dobrze wiedzieć, gdzie witamina C występuje naturalnie w większych ilościach.
Gdzie można znaleźć najwięcej witaminy C?
Aby zadbać o odpowiedni poziom witaminy C w organizmie, należy dopilnować, by w diecie znajdowały się produkty szczególnie bogate w ten składnik. Mitem jest, że najwięcej naturalnej witaminy C dostarczają do naszego organizmu cytrusy. Naturalne źródła witaminy C, które szczególnie są polecane, to acerola, dzika róża, rokitnik, natka pietruszki oraz czarna porzeczka. Dużo witaminy C znaleźć można również w papryce, poza tym spore jej ilości zawierają brokuły oraz brukselka, a oprócz tego truskawki i kiwi.
Nie bez znaczenia jest również to, jak przyjmujemy naturalną witaminę C z pożywienia, ponieważ jest ona bardzo wrażliwa na światło oraz temperaturę. Najwięcej witaminy C mają owoce i warzywa świeżo zbierane – z czasem przechowywania zawartość witaminy C w nich znacznie maleje. Podobna kwestia tyczy się przygotowywania owoców i warzyw na świeżo – najlepiej przygotowywać je przed samym jedzeniem, gdyż kontakt z powietrzem sprawia, że witamina C się szybciej rozkłada. Niekorzystnie wpływa na jej zawartość w pokarmach również obróbka termiczna (zbyt szybkie rozmrażanie, gotowanie i podgrzewanie, suszenie). Korzystnie natomiast na zawartość witaminy C wpływa proces kiszenia warzyw i owoców.
Nie tylko witamina C, czyli co poprawia jej wchłanianie?
Nie bez powodu mówi się, że naturalna witamina C jest najkorzystniejsza, jeśli chodzi o jej dostarczanie do organizmu. Nie chodzi tu jednak o to, że naturalna witamina C jest lepsza od tej syntetycznej, jaką ma w składzie np. witamina C do rozpuszczania, gdyż są to te same substancje, jeśli chodzi o budowę chemiczną. Inne może być jednak ich przyswajanie. Dzieje się tak z tego względu, że w owocach i warzywach znajduje się wysoka dawka składników dodatkowych, które przyczyniają się do zwiększonego przyswajania witaminy C z pożywienia.
Pochodząca z owoców i warzyw naturalna witamina C w połączeniu z bioflawonoidami, niektórymi witaminami i minerałami może się zatem lepiej przyswajać niż czysta witamina C lewoskrętna z suplementu. Naturalną witaminę C można jednak również spotkać w suplementach. Niejednokrotnie witamina C do picia, czy też w kapsułkach ma bowiem właśnie pochodzenie naturalne, a jej skład wzbogacają np. bioflawonoidy cytrusowe.
Czy witaminę C można przedawkować?
Człowiek samodzielnie witaminy C nie wytwarza, więc niezbędne jest jej dostarczanie do organizmu wraz z pożywieniem. Zapotrzebowanie zdrowych osób na witaminę C wynosi około 75 mg dziennie w przypadku kobiet oraz 90 mg dziennie w przypadku mężczyzn. Dzieci mają nieco mniejsze zapotrzebowanie i wynosi ono około 40-50 mg. W stanach zwiększonego zapotrzebowania na ten składnik konieczne może być jednak dostarczanie witaminy C do organizmu w znacznie większych dawkach.
Witamina C jest rozpuszczalna w wodzie, więc jej nadmiar usuwany jest z organizmu wraz z moczem. W związku z powyższym witaminę C ciężko przedawkować, co jednak nie oznacza, że należy przyjmować ją w nadmiarze. Nieodpowiedzialnie prowadzona suplementacja witaminy C może skutkować zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi, w tym dolegliwościami bólowymi brzucha i nudnościami, a także biegunką i wymiotami. Regularne przyjmowanie zbyt wysokich dawek witaminy C może natomiast prowadzić do zakwaszenia moczu i odkładania się kamieni moczowych.
