Praktyka zawodowa pielęgniarek – cewnikowanie mężczyzn cewnikiem Foleya

Redakcja Ogólnopolskiego Portalu Pielęgniarek i Położnych kilkukrotnie poruszyła zagadnienie z zakresu praktyki zawodowej pielęgniarek, dotyczące cewnikowania pęcherza moczowego u mężczyzn.

Pierwszy obszar poruszanego zagadnienia dotyczy zakresu uprawnień pielęgniarek do cewnikowania mężczyzn. Przez lata mieliśmy do czynienia z chaosem decyzyjnym w powyższym zakresie. Brak było jasnych wytycznych. Niejednokrotnie stanowiska konsultantów krajowych w dziedzinie urologii mogły być różnie interpretowane.

Poniżej publikujemy jedno z nich z 2004 roku:

„Odpowiadając na pismo uprzejmie informuję, że cewnikowanie mężczyzn może być dokonywane przez odpowiednio przeszkolone pielęgniarki wtedy, gdy spełnione są następujące warunki.

• zabieg wykonywany jest na pisemne zlecenie lekarza,
• zabieg polega na wymianie cewnika wprowadzonego wcześniej przez lekarza,
• istnieje możliwość wezwania lekarza w razie trudności w wykonaniu zabiegu”.

Pierwsza sprawa. Co należy rozumieć przez „ odpowiednio przeszkolone pielęgniarki”. Z tej opinii wynika, że pielęgniarka może cewnikować mężczyznę tylko w sytuacji, kiedy „zabieg polega na wymianie cewnika wprowadzonego wcześniej przez lekarza”. Wniosek: pierwsze założenie cewnika u mężczyzny wykonuje lekarz! Kolejne uwarunkowanie dotyczy „istnienia możliwość wezwania lekarza w razie trudności w wykonaniu zabiegu”. To ważne, kiedy pielęgniarki zakładają cewniki nie tylko w szpitalach ale także w domu chorego.

Cewnikowanie mężczyzn cewnikiem Foleya przez pielęgniarki – chaos kompetencyjny

Kolejnym obszarem regulującym uprawnienie cewnikowania mężczyzn przez pielęgniarki dotyczy programów szkoleń specjalizacyjnych oraz kwalifikacyjnych. Tutaj już mamy totalny chaos. Posiadanie przez pielęgniarkę specjalisty w jednej z dziedzin pielęgniarstwa uprawnia pielęgniarkę do „cewnikowania pęcherza moczowego”. Po jednym z kursów kwalifikacyjnych pielęgniarka jest uprawniona do „Cewnikowania pęcherza moczowego u kobiet i mężczyzn oraz usunięcia założonego cewnika”.  Co ciekawe, że po specjalizacji pielęgniarka może cewnikować ale czy może usunąć cewnik? Z kolei po kursie kwalifikacyjnym nadano uprawnienie do cewnikowania oraz „usunięcia założonego cewnika”.  Natomiast pielęgniarki specjalistki w dziedzinie pielęgniarstwa internistycznego mają narzucone pewne ograniczenie w zakresie cewnikowania pęcherza moczowego. Otóż, w katalogu świadczeń zdrowotnych, do których jest uprawniona pielęgniarka po ukończeniu szkolenia specjalizacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa internistycznego, wpisano: – zakładanie cewnika Foleya do pęcherza moczowego u mężczyzny (do dwukrotnej próby).

W dniu 24 maja 2023 roku na Ogólnopolskim Portalu Pielęgniarek i Położnych opublikowaliśmy artykuł pt. Sąd o zakładaniu cewnika moczowego przez pielęgniarki.

Artykuł stał się przyczynkiem do licznych wypowiedzi celebrytów polskiego pielęgniarstwa brylujących na Instagramie i Facebooku. Jednak ich wypowiedzi świadczyły, że nie czytali uzasadnienia do wyroku sądu. Zwyciężyła chęć zaistnienia i pozyskania kolejnych obserwujących i like’ów. A była okazja do merytorycznych wypowiedzi…

Natomiast pielęgniarki z długoletnią praktyką zawodową zdają sobie sprawę, że zakładania cewnika Foleya u mężczyzny to proszenie się o kłopoty. To wejście na minę na własne życzenie. Należy wykazać się szczególną ostrożnością i intuicją…

Trzeba zadać sobie pytanie przed cewnikowaniem mężczyzny: czy warto narażać się na kłopoty? O tym w kolejnym artykule pt. Lekarz do pielęgniarki: dlaczego rozkrwawiła pani pacjenta?