Ważna kwestia dotycząca praktyki zawodowej pielęgniarek i położnych.

Odpowiedź na interpelację nr 11650, Pani Poseł Iwony Karolewskiej w sprawie uznania
chorób kręgosłupa za choroby zawodowe pielęgniarek

Szanowny Panie Marszałku,

w odpowiedzi na interpelację nr 11650, Pani Poseł Iwony Karolewskiej w sprawie uznania chorób kręgosłupa za choroby zawodowe pielęgniarek, uprzejmie proszę o przyjęcie poniższych informacji.

Wskazać należy, że choroby kręgosłupa, w tym zespoły bólowe kręgosłupa, a także zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa są schorzeniami rozpowszechnionymi w populacji generalnej, o złożonej etiologii, w powstawaniu których warunki pracy stanowią jeden z możliwych
czynników ryzyka, wpływających zarówno na ujawnienie, przyspieszenie choroby, jak i pogorszenie danego stanu chorego.

W wykazie chorób zawodowych wraz z okresem, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby
zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1836), a także w wykazach rekomendowanych przez Międzynarodową Organizację Pracy i Unię Europejską, choroby pośrednio związane z pracą nie są uwzględniane, gdyż m.in. nie spełniają definicji choroby zawodowej, co potwierdza także stanowisko Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi.

Zgodnie bowiem z art. 2351 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2025 r, poz., 277 i 1871) za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w ww. wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych „narażeniem zawodowym”.

Zatem rozpoznanie kliniczne choroby zawodowej, a następnie wydanie decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej, zależne jest od zebranego materiału dowodowego, a w szczególności danych zawartych w orzeczeniu lekarskim oraz formularzu oceny narażenia zawodowego pracownika lub byłego pracownika.

Ponadto zgodnie z przepisami ustawy Kodeks pracy pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą, w tym jest obowiązany systematycznie analizować przyczyny wypadków przy pracy, chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami środowiska pracy i na podstawie wyników tych analiz stosować właściwe środki zapobiegawcze.

Mając na uwadze wskazane w interpelacji nowe badania, wskazujące na ścisły związek między wykonywaną pracą pielęgniarską a chronicznymi dolegliwościami bólowymi kręgosłupa, Ministerstwo Zdrowia dokona analizy zaproponowanych zmian.

Z wyrazami szacunku

z upoważnienia Ministra Zdrowia
Tomasz Maciejewski
Podsekretarz Stanu