Sąd Okręgowy: szpital nie sprostał rygorowi wykazania obiektywnych okoliczności, w oparciu o które obniżył pielęgniarce wynagrodzenie zasadnicze za pracę, względem pielęgniarek z grupy 2.

Redakcja Ogólnopolskiego Portalu Pielęgniarek i Położnych publikuje kolejny fragment uzasadnienia do wyroku Sądu Okręgowego lutego 2025 roku, który rozpatrywał apelację szpitala w sprawie pielęgniarki, która wniosła o odszkodowanie za nierówne traktowanie w zatrudnieniu. Pierwszą część przedmiotowego uzasadnienia cytowaliśmy w artykule pt. Pielęgniarka wniosła pozew za 19 miesięcy nierównego traktowania w zatrudnieniu.

Drugą część powyższego uzasadnienia opublikowaliśmy w artykule pt. Sąd: wobec skarżącej szpital pielęgniarki, należało przeprowadzić trójstopniowy test stwierdzenia naruszenia zasady równego traktowania.

Natomiast trzeci fragment rozważań sądu w przedmiotowym zakresie zamieściliśmy w artykule pt. Sąd: praca pielęgniarek w oddziale nie różniła się, pod kątem wysiłku fizycznego, czy intelektualnego.

W artykule pt. Sąd: szpital powołujący się na różne kwalifikacje zawodowe pielęgniarek musi wykazać, że mają one znaczenie przy wykonywaniu pracy, zacytowaliśmy kolejny – czwarty fragment uzasadnienia.

Także w artykule pt. Pozwany szpital o pielęgniarkach: wyższe wykształcenie magisterskie oraz specjalizacja mają wpływ na zwiększenie jakości pracy, przedstawiliśmy piątą część uzasadnienia sądu.

Natomiast w artykule pt. Sąd: pielęgniarka z kursem kwalifikacyjnym zarabiała 30% mniej niż inne pielęgniarki wykonujące taką samą pracę, przedstawiamy stanowisko Sądu Okręgowego względem argumentacji szpitala zaprezentowanej w apelacji od wyroku Sądu Rejonowego.

W kolejnym artykule pt. Sąd o pracy pielęgniarek: szpital nie udowodnił, że posiadanie wyższego wykształcenia wpływało na zwiększenie jakości świadczonej pracy, przedstawiliśmy siódmy fragment uzasadnienia.

Poniżej przedstawiamy ósmy fragment uzasadnienia do wyroku Sądu Okręgowego.

W niniejszej sprawie to na pozywającej szpital pielęgniarce spoczywał ciężar wykazania, że doszło do nierównego traktowania. Wówczas na pracodawcę przechodzi ciężar wykazania, że albo pracownik nie był odmiennie traktowany, albo jego odmienne traktowanie było uzasadnione obiektywnymi przyczynami.

W ocenie Sądu Okręgowego skarżąca pielęgniarka podołała obowiązkowi wykazania okoliczności, z których wywodziła roszczenie odszkodowawcze, w przeciwieństwie do strony pozwanej, która nie przedstawiła dowodów na obiektywnie prawidłowe zachowanie pracodawcy.

Sąd Rejonowy w prawidłowy sposób dokonał szczegółowej i bardzo wnikliwej trójstopniowej analizy, czy doszło do naruszenia zasady równego traktowania w wynagradzaniu. W konsekwencji której uznać jednoznacznie należało, iż pielęgniarka sprostała zadaniu wykazania nierównego traktowania z zakresie przyznania wynagrodzenia zasadniczego za pracę. Za powyższym przemawia oceniony prawidłowo zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci nie tylko zeznań samej pielęgniarki, ale przede wszystkim także zgromadzonej dokumentacji z akt osobowych, zeznań świadków, w tym pielęgniarki, która będąc przełożoną dla pielęgniarek zatrudnionych w oddziale posiadała szczegółową wiedzę o zakresie ich obowiązków, wykonywanych faktycznie czynności i jakości świadczonej przez nie pracy.

Jak słusznie uznał Sąd meriti, już samo utrzymywanie różnic w wysokości wynagrodzenia w kwocie od 1.292,00 PLN do 1.982,00 PLN brutto miesięcznie przemawia za oceną naruszenia zasad z art. 11 2 k.p. i art. 18 3c k.p., ponieważ pracodawca nie powinien dysponować swobodą w kształtowaniu siatki płac pracowników w tak wielkim stopniu.

Różnica między wynagrodzeniem skarżącej pielęgniarki, a wynagrodzeniem osób zaliczonych do 2 kategorii zaszeregowania w okresie 1 lipca 2022 roku – 31 stycznia 2023 roku wynosiła 1.982,00 PLN brutto miesięcznie.

Kwota ta odpowiadała wysokości ponad 30 % miesięcznego wynagrodzenia.

Wynagrodzenie zatem nie odbiegało od wynagrodzenia porównywanych pracowników w sposób nieznaczny, różnica ta miała charakter istotny, zaś wysokość tej różnicy, jak słusznie uznał Sądu meriti, czynnikiem dyskryminującym. Sąd Rejonowy słusznie przy tym zauważył, iż pracodawca ma prawo różnicować wynagrodzenie pracowników w zależności od posiadanego wykształcenia, przebytych kursów, potwierdzenia umiejętności określonym egzaminem, etc. jednakże, że w tym konkretnym wypadku tak znaczna dysproporcja w wysokości wynagrodzenia nie może być akceptowana i jako stanowiąca przejaw dyskryminacji, nie zasługuje na ochronę prawną.

Sąd I instancji zaznaczył, iż z ustalonego stanu faktycznego wynika, że praca wszystkich zatrudnionych w Oddziale pielęgniarek była jednakowa w rozumieniu art. 18 ( 3c) k.p. Wynika to jednoznacznie z zeznań pielęgniarki koordynującej, a także z zeznań świadka – pielęgniarki z grupy 2 i tożsamych z nimi zeznań pozywającej szpital pielęgniarki. Każda z pielęgniarek zatrudnionych w Oddziale wykonywała wszystkie niezbędne i konieczne czynności. Zakres czynności każdej z nich w istocie był tożsamy, różnice w pisemnych zakresach czynności pielęgniarek z wykształceniem magisterskim i specjalizacją dotyczyły ogólnego opisu czynności, które w rzeczywistości wykonywała każda z pielęgniarek niezależnie od posiadanego wykształcenia. Każda z pielęgniarek realizowała zadania zlecone przez lekarzy. Co istotne, zadania te nie były przypisane do konkretnych pielęgniarek, lecz realizowały je one zgodnie z grafikiem dyżurów, naprzemiennie. Przy tym, grafik był ustalany niezależnie od posiadanego przez pielęgniarki wykształcenia. Ustalając grafiki, nie kierowano się kryterium wykształcenia, wszystkie pielęgniarki wykonywały tożsame zadania w jednakowym wymiarze, także ich zakres odpowiedzialności niczym się nie różnił. Pozywająca szpital pielęgniarka w okresie objętym powództwem wykonywała więc tożsame czynności z wykonywanymi przez pielęgniarki w oddziale, jej praca nie różniła się od pracy pielęgniarek z wyższym wykształceniem pod kątem wysiłku fizycznego, czy intelektualnego. Nie istniały jakiekolwiek zadania, które pracodawca powierzał pielęgniarkom z pominięciem skarżącej szpital. W praktyce nie było w Oddziale jakichkolwiek czynności, w tym zabiegów, przy których nie mogłaby uczestniczyć pozywająca ze względu na brak wyższego wykształcenia. Co istotne, wykazała ona także, że jej praca nie była gorzej oceniania pod względem jakości, czy ilości od innych pracownic porównywanych (z wyższym wykształceniem), nie otrzymywała żadnych upomnień ani skarg, a wręcz przeciwnie, do jej pracy nie było żadnych zastrzeżeń i uzyskała ocenę okresową bardzo dobrą.

Była cenionym pracownikiem ze względu na duże praktyczne doświadczenie zawodowe oraz doskonałą znajomość zasad wykonywania obowiązków.

Co więcej, posiadając duże doświadczenie zawodowe, miała istotny udział w procesie wdrażania do obowiązków pielęgniarki z grupy 2 w początkowej fazie jej zatrudnienia.

W tym stanie rzeczy, Sąd odwoławczy w pełni podzielił konstatacje Sądu meriti, iż pielęgniarka pracowała na równi z pielęgniarkami, które legitymowały się wyższym wykształceniem. Praca ta była wykonywana w takich samych warunkach, w tej samej ilości, o tej samej jakości i wartości oraz z takim samym zakresem odpowiedzialności i stopnia wysiłku. Co istotne, kwalifikacje formalne do wykonywania pracy w przedmiotowym Oddziale były tożsame. Również zaangażowanie i wysiłek wkładany w wykonywanie obowiązków był na co najmniej takim samym poziomie, co pozostałych pielęgniarek. Oznacza to, że co do zasady wynagrodzenie powinno być ukształtowane na podobnym poziomie, jak wynagrodzenie innych porównywanych pielęgniarek, skoro w rzeczywiści praca nie była w żadnym stopniu zróżnicowana za względu na wykształcenie, a faktycznie mimo braku wyższego wykształcenia, skarżąca mogła świadczyć wszystkie prace bez wyjątku.

Jak trafnie uwypuklił Sąd Rejonowy wykonywanie pracy w charakterze pielęgniarki w oddziale w żaden sposób nie wiązał się z wymogiem ukończenia studiów wyższych, gdyż do wykonywania pracy w tym charakterze poza uzyskaniem prawa do wykonywania zawodu pielęgniarki, był wymagany tylko właściwy kurs kwalifikacyjny lub szkolenie specjalizacyjne. Wyższe wykształcenie i specjalizacja nie stanowiły zatem z całą pewności kwalifikacji wymaganych do tego rodzaju pracy oraz w żaden sposób nie wiązały się z większym zakresem czynności w praktyce i nie miały żadnego znaczenia dla wykonywanych faktycznie zadań.

Z powodzeniem bowiem tego rodzaju pracę faktycznie wykonywała pielęgniarka bez wyższego wykształcenia z odbytym kursem kwalifikacyjnym.

Zdobycie zaś dodatkowych kwalifikacji (wyższe wykształcenie, specjalizacja) w żaden sposób w rzeczywistości nie przekładało się na różny sposób wykonywania pracy i na różne efekty tej pracy. Powyższe oznacza, jak słusznie uznał Sąd Rejonowy, iż do zasady wynagrodzenie skarżącej pielęgniarki powinno być ukształtowane na podobnym poziomie, jak wynagrodzenie innych pielęgniarek. Szpital zaś nie sprostał rygorowi wykazania obiektywnych okoliczności, w oparciu o które obniżył pielęgniarce wynagrodzenie zasadnicze za pracę.

Dlatego też, zawarte w apelacji zarzuty w zakresie naruszenia przez Sąd Rejonowy art.11 2 i art. 18 3a-, art. 18 3c § 1 oraz 18 3d Kodeks Pracy, Sąd odwoławczy uznał za bezzasadne i jako takie skutkujące oddaleniem apelacji pozwanego pracodawcy na podstawie art. 385 KPC.

O kosztach postępowania za instancję odwoławczą orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z § 2 pkt 5 w zw. z § 9 ust. 1 pkt 1 i 2 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 265).